«Γυμνή σαν μαχαίρι», Ανθολογία ποιημάτων Ιρανών ποιητριών
Η εκπομπή αφιερώνεται σε όλες τις γυναίκες στο Ιράν που αγωνίζονται για τα δικαιώματα τους με τίμημα την ελευθερία ή τη ζωή τους.
Από τα βάθη του Μεσαίωνα μέχρι τις σκοτεινές μέρες της σύγχρονης θεοκρατίας, οι Ιρανές ποιήτριες έχουν τολμήσει να αρθρώσουν έναν λόγο ομορφιάς, έρωτα, σοφίας και θάρρους. «Γυμνές σαν μαχαίρι» όπως γράφει η Φατεμέ Εχτεσαρί αφαιρούν τον φλοιό των πραγμάτων και μας οδηγούν στον πυρήνα ενός κόσμου που διψά για αλήθεια.
Τα ποιήματα της Φατεμέ Εχτεσαρί , (γενν.1986), αφορούν τη λογοκρισία και τις κρατικές διώξεις. Το 2013, όταν επέστρεψε στο Ιράν, μετά από τη συμμετοχή της σε ένα φεστιβάλ ποίησης στη Σουηδία, συνελήφθη και δικάστηκε για «ανήθικη συμπεριφορά και ασέβεια». Η ποινή της ήταν 99 μαστιγώματα και 11 χρόνια φυλάκιση. Διέφυγε παράνομα στη Σκανδιναβία.
| Θα αφαιρέσω πειθήνια
Τα πάντα από το σώμα μου, τα ρούχα,
Τα λιγοστά οπλοστάσια, το μπαρούτι
Το πεδίο μάχης κάτω απ’την μπλούζα μου
Γυμνή, όπως την πρώτη φορά
Γυμνή σαν μαχαίρι που αιμορραγεί
Γυμνή μπροστά σου
Σαν το απαγορευμένο ποίημα που διαβάζεις
Θα αφαιρέσω πειθήνια
Τα βιβλία απ’ όλες τις βιβλιοθήκες
Οι σκοτωμένοι ήρωες θ’ ανυψωθούν στην ψυχή μου
Θα λάβουν θριαμβευτικά τη θέση τους
Τα διαβόητα μάτια του Χαφέζ και του Έλιοτ
Τα κουρασμένα ανθεκτικά νύχια του Σαμσα
Σεξ με τον Δον Κιχώτη, τον Αλί Μπαμπά,
Και, φυσικά, ο βιασμός αυτονόητος
Το δέρμα μου σκισμένο εξώφυλλο,
Βιβλίο θλίψης, μετά βίας αναπνέω,
Όλος ο κόσμος ένα υπόγειο
Όπως το Σφαγείο Νούμερο Πέντε
Η χαρά μου δεν είναι παρά υποσημειώσεις
Η ευτυχία μου χάνεται στη λύπη
365 Νύχτες των Σοδόμων
365 ημέρες βασανιστηρίων
Έλα, ρίξε παραφίνη στο στόμα μου
Έλα, βάλε φωτιά στη βιβλιοθήκη –
Ανατίναξε κάθε κατηφεια και μελαγχολία απ’την όψη μου
Και εκτόνωσε την κούραση σου στο σώμα μου. |
Στην εκπομπή συμπεριλάβαμε ποιήματα της Sepideh Roshnoo, (γενν. 1995), από τη συλλογή της «Δέντρο είναι το όνομα μου» τα οποία δεν βρίσκονται στη συγκεκριμένη ανθολογία των εκδόσεων Συρτάρι. Η Sepideh Roshnoo τον Ιούνιο του 2022 διαδήλωσε ενάντια στην επιβολή της χιτζαμπ. Βρίσκεται ακόμα στη φυλακή. Την ποιητική συλλογή «Δέντρο είναι το όνομα μου» την έγραψε στη φυλακή και εκδόθηκε τον Μάιο του 2023.
Ακούμε
- Mehdi Rajabian
- Aria Rostami
- Golnar Shahyar
- Porya Hatami
- Masha Vahdat & Kronos Quartet
- Kate Pass & Kohesia Ensemble
- Morteza Mahjubi
- Golnar Shahyar & Rojin Sharafi
Η Sepideh Farsi διαβάζει τα ποιήματα στα Περσικά
Επιμέλεια: Αφροδίτη Κοσμά
Ηχοληψία, ηχητική επεξεργασία: Νίκος Σαβοργινακης
*Το σήμα της εκπομπής είναι μουσική του Μάριου Στρόφαλη
«Γυμνή σαν μαχαίρι», Ανθολογία ποιημάτων Ιρανών ποιητριών
Εκδόσεις Συρτάρι
Αθήνα, 2023