Η τιμή και η ντροπή στο έργο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη [με αφορμή το ”Πίστομα” & το ”Ακόμα;” ή ”εγκλήματα τιμής” στην κερκυραϊκή ύπαιθρο]
”Εν μέσω τοιούτων αιματοχυσιών, αρπαγών καταστροφών και ανηκούστων τεραστίων εγκλημάτων, ως συνέβη εν Μαγουλάδαις, όπου εγκληματίας τις φυγοδικών επέστρεψεν εν τη οικία αυτού και ευρών εν τέκνον περισσότερον των όσων εγκατέλιπε, και υποπτεύσας δυσπιστίαν εις την σύζυγον αυτού, ώρυξε λάκκον και υπεχρέωσε την μητέρα να θέση εντός αυτής το νήπιον, όπερ έθαψε ζων και μετά ταύτα εφόνευσε ληστήν τινά συγχωρικόν του, υποπτεύσας αυτόν αίτιον της γεννήσεως του παιδίου.” – Μάρκος Θεοτόκης, ”Ιωάννης Καποδίστριας εν Κεφαλληνία και αι στάσεις αυτής εν έτεσι 1800, 1801, 1802”
Τετάρτη 31/05/23, 22.30-23.00, Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΣΚΟΤΟΥΣ διερευνά τις έννοιες της τιμής και της ντροπής στον κόσμο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη με αφορμή το ”Πίστομα” και το ”Ακόμα;” – δύο βινιέτες του από τη συλλογή “Κορφιάτικες ιστορίες”, που μας απασχόλησαν στις προηγούμενες εκπομπές, πραγματεύονται το ίδιο θέμα (τον άνθρωπο απέναντι στις επιταγές του εθιμικού δικαίου), διαδραματίζονται στον ίδιο χώρο (τα αγροτικά χωριά της βόρειας Κέρκυρας) και εντάσσονται αμφότερες λογοτεχνικά στο είδος της «ρεαλιστικής αγροτικής» ηθογραφίας. Υποβοηθούμενος από τη νατουραλιστική παράδοση της εποχής, ο συγγραφέας επιτίθεται με μαεστρία στις αναχρονιστικές αντιλήψεις περί τιμής, που, συμβεβλημένες με πολιτισμούς ντροπής και ενοχής, με κωδικοποιήσεις κοινωνικής συμπεριφοράς και συμμόρφωσης και με αντίστοιχους μηχανισμούς τιμωρίας, πλήττουν πρωτίστως τις γυναίκες, οδηγώντας σε φρικαλεότητες. Στην εκπομπή διαβάζουμε και μια μαρτυρία της Γαλάτειας Καζαντζάκη από τη γνωριμία της με τον Θεοτόκη, τον οποίο θεωρούσε άνθρωπο χαρισματικό και αντιφατικό, που με τη φιλία του την κρατούσε σε πνευματική εγρήγορση.
(φωτό: πορτραίτο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη από τον Ανδρέα Βρανά)
Συγγραφή / επιμέλεια κειμένων-παραγωγή-παρουσίαση: Ευαγγελία Κουλιζάκη.
Τρίτο Πρόγραμμα 90,9