Ο «Δούναβης» είναι ένα προσωπικό στοχαστικό ταξίδι κατά μήκος των 2.888 χιλιομέτρων του ποταμού, από τις διαφιλονικούμενες πηγές του στη Γερμανία ως τις εκβολές του στη Μαύρη Θάλασσα που μετατρέπεται σε μια συναρπαστική αφήγηση γύρω από το θέμα των συνόρων και της ταυτότητας.
[ Στις Σιδηρές Πύλες, ο Ρωμαίος στρατηγός Γάϊος Σκριβώνιος Κουρίων στα 74 π.Χ. έλεγε ότι τον απωθούσε η ιδέα να χωθεί μέσα στα σκοτεινά δάση πέρα απ’ τον Δούναβη – όντας εκπρόσωπος, αυτός, ενός πολιτισμού συντεταγμένου και κατακτητικού, ένιωθε μια θολή απέχθεια απέναντι σ’ αυτό το πολύμορφο συμπίλημα ανάμεικτων και αδιαφοροποίητων λαών και πολιτισμών, που ακόμη και σήμερα το μαρτυρούν οι ανασκαφές του Τουρνου-Σεβερίν. Τριγυρίζω μέσα στον υδροηλεκτρικό σταθμό κι ανακατεύομαι με μαθητές που τους έχουν φέρει εκεί για εκπαίδευση. Ο σταθμός έχει ένα αδυσώπητο μεγαλείο, υποδηλώνει ένα απειλητικό και ηρωικό έπος. Το κινηματογραφικό ντοκυμαντέρ που μας προβάλλεται εξιστορεί την κατασκευή του και δείχνει τιτάνιους όγκους πέτρας να ρίχνονται στον ποταμό, νερά να ανοίγονται και να σχίζονται και τεράστιους τροχούς καμιονιών να προχωρούν ακάθεκτοι. Όταν έχεις συνηθίσει σε μια συνεχή κριτική της προόδου και στη μέριμνα για τις οικολογικές ισορροπίες αισθάνεσαι κατάπληξη μπροστά σ’ αυτή τη σάγκα των πεντάχρονων πλάνων, σ’ αυτές τις εικόνες θριάμβου του ορθολογισμού και της επιβολής της τεχνικής πάνω στη φύση και αναρωτιέσαι αν τούτα τα νερά που τα έχει φυλακίσει το τσιμέντο δαμάζονται ή απλώς συμπιέζονται και ετοιμάζουν κάποια σκοτεινή εκδίκηση. ]
Ακούμε:
- Paier Valcic Quartet
- Johannes Brahms
- Iiro Rantala
- Scott DuBois
- Serboplot
- Boris Kovač
- Pletenitsa Balcan Choir
Αφήγηση, Επιμέλεια μουσικής: Αφροδίτη Κοσμά
Ηχητική επεξεργασία: Τάσος Μπακασιέτας
*Το σήμα της εκπομπής είναι μουσική του Μάριου Στρόφαλη
Κλάουντιο Μάγκρις: «Δούναβης»
Μετάφραση: Μπάμπης Λυκούδης
Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα, 2001