Η μυστικιστική folk jazz της Sinikka Langeland (2/2)
Τον νέο δίσκο της Sinikka Langeland “Wind And Sun” που κυκλοφόρησε το φθινόπωρο της περυσινής χρονιάς από την έγκριτη γερμανική jazz -και όχι μόνο…- εταιρεία ECM Records, παρουσιάζει και αναλύει ο κριτικός μουσικής Θάνος Μαντζάνας. (Πέμπτη 04 & Παρασκευή 05 Ιανουαρίου 2024) στο πλαίσιο της εκπομπής «Κριτικός Λόγος».
H εξηντατριάχρονη Νορβηγίδα αλλά με Φινλανδή μητέρα, Sinikka Langeland σπούδασε πιάνο, κιθάρα και σύγχρονη ερμηνεία παραδοσιακών τραγουδιών στο Οσλο και στο Παρίσι. Κομβικό σημείο για την μουσική της εξέλιξη ήταν όταν η μητέρα της της μίλησε και την βοήθησε να αποκτήσει ένα kantele, ένα είδος παραδοσιακής άρπας με 39 χορδές που υπάρχει στη Φινλανδία. Αν και αυτοδίδακτη αγάπησε πάρα πολύ το kantele και κατέληξε να είναι το δεύτερο εκφραστικό μέσο της, αμέσως μετά την φωνή της. Στη συνέχεια μελέτησε σε βάθος την folk παράδοση τόσο της Νορβηγίας όσο και της Φινλανδίας φτάνοντας και στις απώτερες ρίζες τους, μεσαιωνικές, κοσμικές και θρησκευτικές φόρμες καθώς και ρουνικά τραγούδια.
Η έναρξη της συνεργασίας της με την ECM Records σηματοδότησε την έξοδο της από το αμιγώς παραδοσιακό ρεπερτόριο και την αφορμή για την σύμπραξη της με σολίστ της κλασικής μουσικής και στη συνέχεια με μουσικούς της jazz. Στα δικά της τραγούδια που είχε ήδη αρχίσει να γράφει την ενδιαφέρει πολύ η μελοποίηση Σκανδιναβών ποιητών ενώ έκδηλη είναι στην μουσική της η πολύ έντονη όχι απλά περιβαλλοντική, αλλά φυσιολατρική αντίληψη και διάθεση της.
Βάση του “Wind And Sun” είναι μια σειρά ποιημάτων του Jon Fosse, ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους Νορβηγούς ποιητές και πεζογράφους του οποίου η σχεδόν μυστικιστική προσέγγιση στην ποίηση προσομοιάζει πολύ με την αντίστοιχη της Sinikka Langeland στην μουσική αλλά και την φύση.
Στα τραγούδια που έγραψε μελοποιώντας αυτά τα ποιήματα του Fosse την συνοδεύει ένα κουαρτέτο εκλεκτών Νορβηγών jazz μουσικών, ο τρομπετίστας Mathias Eick, ο σαξοφωνίστας Trygve Seim, ο κοντραμπασίστας Mats Eilertsen και ο ντράμερ Thomas Strønen. Η ίδια, εκτός από kantele, παίζει επίσης την εβραϊκή εκδοχή της άρπας, αγγλιστί Jew’s harp.
Το “Wind And Sun” ισορροπεί άψογα ανάμεσα στη σκανδιναβική folk και την jazz αποτελώντας ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα αλλά και όμορφα δείγματα world jazz των τελευταίων ετών. Ακολουθώντας μια νοητή αφήγηση τα τραγούδια του “Wind And Sun” περιλαμβάνουν στοιχεία και μέρη της σκανδιναβικής παραδοσιακής μουσικής και της jazz, ακόμα και επιλεκτικά της κλασικής μουσικής, σε ένα αρμονικό αμάλγαμα που τα φέρνει στο σήμερα και αρθρώνει έναν μουσικό λόγο απολύτως σύγχρονο.
Συνάδοντας και σε πλήρη ανταπόκριση με την ποίηση του Jon Fosse η Sinikka Langeland και οι τέσσερις άξιοι μουσικοί της καταθέτουν έναν δίσκο αληθινό και βαθιά ανθρώπινο, από αληθινούς ανθρώπους για άλλους τέτοιους
Κείμενα-παραγωγή-παρουσίαση: Θάνος Μαντζάνας