Το άλμπουμ «Τhe Complete Cabaret Songs of William Bolcom» (1/2)
Το album «The Complete Cabaret Songs Of William Bolcom» που κυκλοφόρησε τον Αύγουστο από την έγκριτη νεοζηλανδική δισκογραφική εταιρεία Rattle Records, παρουσιάzει και αναλύει ο κριτικός μουσικής Θάνος Μαντζάνας στις εκπομπές, της Πέμπτης 16 & Παρασκευής 17 Νοεμβρίου, στο Τρίτο Πρόγραμμα 90,9 & 95,6.
O Αμερικανός William Bolcom είναι ένας πολύ ιδιαίτερος μουσικός. Παιδί θαύμα του πιάνου που εξελίχθηκε σε βιρτουόζο σολίστ σπούδασε κλασική αλλά και σύγχρονη σύνθεση, πρώτα στις ΗΠΑ με τους Darius Milhaud και Leland Smith και στη συνέχεια στην Γαλλία με τον Olivier Messiaen. Έχει συνθέσει ένα μεγάλο εύρος έργων, από σολιστικά, για μικρά σύνολα μέχρι συμφωνίες και όπερες, σε κλασικό ύφος αλλά και ακολουθώντας τα ρεύματα της μουσικής του εικοστού αιώνα. Ως πιανίστας όμως αγαπούσε περισσότερο την jazz και συνολικά το αμερικανικό popular τραγούδι, εκτιμούσε και θαύμαζε μάλιστα πάρα πολύ τον George Gershwin τόσο στις ζωντανές εμφανίσεις όσο και στην δισκογραφία του καθώς επικεντρώθηκε κυρίως σε αυτό το ρεπερτόριο.
Μετά τον γάμο του με την μεσόφωνο Joan Morris η οποία, εκτός από το λυρικό ρεπερτόριο, είχε επίσης ασχοληθεί πολύ με το λεγόμενο «ελαφρό» οι ηχογραφήσεις και οι συναυλίες τους ήταν στην πλειονότητα τους κοινές, με εκείνον να την συνοδεύει. Έχει τιμηθεί πολλές φορές με ποικίλες διακρίσεις, ανάμεσα τους Πούλιτζερ και Grammy. Αν και τον Μάιο συμπλήρωσε τα ογδόντα πέντε χρόνια του παραμένει ενεργός πραγματοποιώντας τακτικά ζωντανές εμφανίσεις, φυσικά πάντα μαζί με την σύζυγο του Joan Morris.
Η πολύχρονη αυτή σύμπραξη του με την Joan Morris στο συγκεκριμένο είδος ρεπερτορίου έδωσε από νωρίς στον William Bolcom την ιδέα να συνθέσει κάποιους ανάλογους κύκλους τραγουδιών ειδικά για εκείνη. Απευθύνθηκε στον λιμπρετίστα και στιχουργό Arnold Weinstein ο οποίος έγραψε τους στίχους για τέσσερις κύκλους, έκαστος με έξι τραγούδια, που κυκλοφόρησαν διαδοχικά από την δεκαετία του ’70 μέχρι και αυτήν του ’90.
Αυτά τα 24 τραγούδια σε νέες, σύγχρονες εκτελέσεις από την ερμηνεύτρια Stephanie Acraman και τον πιανίστα Liam Wooding είναι το περιεχόμενο του «The Complete Cabaret Songs Of William Bolcom». Η Νεοζηλανδή Stephanie Acraman ξεκίνησε ως χορεύτρια πριν σπουδάσει κλασικό τραγούδι και ως σοπράνο έχει υποδυθεί σημαντικούς ρόλους σε έργα λυρικού ρεπερτορίου και συνεργαστεί με πολλές ορχήστρες και όπερες της Νέας Ζηλανδίας και της Αυστραλίας, ενώ επίσης διδάσκει τραγούδι και φωνητική. Ο ομοεθνής της Liam Wooding σπούδασε πιάνο στη χώρα του, την Αυστραλία και στις ΗΠΑ και έχει καταξιωθεί ως σολίστ συμπεριλαμβανομένων και των συμπράξεων του με πολλές ορχήστρες της Νέας Ζηλανδίας και της Αυστραλίας.
Το λαϊκό, πολυμεσικό θέαμα/ακρόαμα που αρχικά λεγόταν vaudeville και στη συνέχεια cabaret ήταν πηγή για ένα πολύ μεγάλο τμήμα της λεγόμενης «ελαφρής» ευρωπαϊκής και γενικότερα δυτικής μουσικής. Τις βάσεις έθεσε η γαλλική σχολή του ιδιώματος την οποία σύντομα ακολούθησε η βρετανική με ομοιότητες αλλά και αισθητές διαφορές από αυτήν. Ιδιαίτερη περίπτωση ήταν η γερμανική, το βερολινέζικο καμπαρέ, που πρώτο έκανε πράξη την πολύ έντονη μουσική όσμωση με την jazz και, εκτός από ερωτικούς, πολύ συχνά είχε κοινωνικούς ή και πολιτικοποιημένους στίχους.
Η γραφή του William Bolcom είναι ένα απαύγασμα των καλύτερων στοιχείων της παράδοσης του vaudeville/καμπαρέ, γαλλικής, βρετανικής και γερμανικής, την οποία γνώριζε σε βάθος και χαρακτηρίζεται από μια έμφυτη αίσθηση κομψότητας η οποία συνάδει, αν δεν είναι προαπαιτούμενη, για το εν λόγω ιδίωμα.
Ταυτόχρονα τόσο ο ίδιος όσο και η Joan Morris πατούσαν στην στέρεα κλασική παιδεία τους που προσδίδει ένα ιδιαίτερο «ειδικό βάρος» αλλά και μια αίσθηση σοβαρότητας η οποία υπερβαίνει τα μάλλον στενά όρια του ιδιώματος, σε κάποιες στιγμές ακόμα και με μακρινούς απόηχους από το lieder. Είναι όμως η γνώση και αγάπη του Bolcom για την jazz που προσθέτουν, ειδικά στα πιανιστικά μέρη, την αυτοσχεδιαστική αίσθηση που είναι το κύριο χαρακτηριστικό αυτού του ιδιώματος και έτσι ένα καθόλου ευκαταφρόνητο επιπλέον μουσικό ενδιαφέρον.
Παράλληλα οι στίχοι του Arnold Weinstein αν και εύθυμοι, παιγνιώδεις, κάποτε ακόμα και σκωπτικοί – ταυτόχρονα όμως επίσης πολλές φορές «υπόγεια» σοβαροί ή και θλιμμένοι – θίγουν με ρεαλιστικό τρόπο μια μεγάλου εύρους θεματολογία, από προσωπικές και κοινωνικές σχέσεις μέχρι την πληκτική καθημερινότητα.
Όχι συμπτωματικά έχοντας επίσης κλασικές καταβολές και παιδεία η Stephanie Acraman και ο Liam Wooding μένουν πιστοί στη φόρμα αλλά και το πνεύμα των αυθεντικών εκτελέσεων των Bolcom και Morris με την πρώτη να ερμηνεύει άψογα και τον δεύτερο να την συνοδεύει υποδειγματικά στο πιάνο αλλά ταυτόχρονα δίνοντας στα τραγούδια την προσωπική σφραγίδα τους. Εν κατακλείδι το «The Complete Cabaret Songs Of William Bolcom» είναι ένα θαυμάσιο δείγμα συνολικά της Ιστορίας του ιδιώματος του καμπαρέ από έναν, ας μας επιτραπεί, μάστορα του είδους σε σημερινές και απολαυστικά φρέσκιες εκτελέσεις.