“Mass In F Minor”: Ενα ρέκβιεμ που συνδυάζει κλασική μουσική & ψυχεδελικό rock
Ένα πρωτοποριακό και διαφορετικό από τα υπόλοιπα ρέκβιεμ παρουσιάζει και αναλύει ο κριτικός μουσικής Θάνος Μαντζάνας στην -προσαρμοσμένη στο πνεύμα της ημέρας- εκπομπή «Κριτικός Λόγος» της Μεγάλης Πέμπτης 2 Μαΐου 2024 στο Τρίτο Πρόγραμμα. Πρόκειται για το έργο “Mass In F Minor” («Λειτουργία σε Φα Ελάσσονα») των Electric Prunes.
Οι Electric Prunes ήταν ένα ακόμα αμερικανικό συγκρότημα του ψυχεδελικού rock που σχηματίστηκε στο Λος Αντζελες το 1966. Εξαρχής όμως πολλά τραγούδια τους έγραφε η συνθέτρια Annette Tucker, ανάμεσα τους και την πρώτη και μεγαλύτερη επιτυχία τους, το “I Had Too Much To Dream (Last Night)”.
Τα πράγματα πήραν μια παράξενη τροπή όταν αποδείχθηκε ότι δεν είχαν τις ικανότητες για να αποδώσουν επαρκώς το υλικό το οποίο ο παραγωγός τους είχε αναθέσει σε έναν μουσικό με κλασική παιδεία, τον συνθέτη, ενορχηστρωτή και παραγωγό David Axelrod, προκειμένου να γράψει το τρίτο τους άλμπουμ, με αποτέλεσμα να διαλυθούν. Ο παραγωγός του σχήματος που είχε τα δικαιώματα της ονομασίας Electric Prunes είπε τότε στον David Axelrod να προχωρήσει στην ηχογράφηση χρησιμοποιώντας τα πρώην πλέον μέλη του γκρουπ ως session μουσικούς αν και από τους πέντε μόνον ο τραγουδιστής James Lowe συμμετείχε ουσιαστικά στον δίσκο και έτσι κυκλοφόρησε τελικά το “Mass In F Minor” το 1967.
Ο David Axelrod χρησιμοποίησε την τεχνική της πολλαπλής ηχογράφησης της φωνής του James Lowe ως προσομοίωση χορωδίας και δεν δίστασε να αντικαταστήσει κυρίως τους δύο κιθαρίστες αλλά και τον μπασίστα και τον ντράμερ του γκρουπ με επαγγελματίες μουσικούς όπου αυτό ήταν αναγκαίο.
Ο δημιουργός συνέλαβε το “Mass In F Minor” ως ένα έργο θρησκευτικής έμπνευσης και περιεχομένου το οποίο συνδύαζε –με πολύ πρωτοποριακό τρόπο, ειδικά για την εποχή του– την κλασική μουσική με το rock και μάλιστα στην ψυχεδελική εκδοχή του και με τα όργανα μιας rock μπάντας να υποκαθιστούν μια μικρότερη ή μεγαλύτερη ορχήστρα. Με τους στίχους στην λατινική και την αρχαία ελληνική γλώσσα και πολύ λιγότερο στην αγγλική η «Λειτουργία σε φα ελάσσονα» φωνητικά ισορροπεί τολμηρά αλλά και επιτυχημένα ανάμεσα στο γρηγοριανό και το βυζαντινό μέλος, κάτι που ενισχύει το μυστηριακό και υποβλητικό ύφος του.
Το “Mass In F Minor” ήταν γνήσιο προϊόν της εποχής του, της ταραγμένης κοινωνικά, αλλά ανήσυχης και γόνιμης πνευματικά και πολιτισμικά δεκαετίας του ’60.
Είναι ένα κλασικό, ξεχωριστού ιδιώματος έργο, γιατί είναι το μοναδικό ίσως δείγμα του.
Κείμενα-παραγωγή-παρουσίαση: Θάνος Μαντζάνας
Τεχνική Επιμέλεια: Αργύρης Παντελιάδης