Richard Wagner: “Das Rheingold” («Το Χρυσάφι του Ρήνου») – Μέρος Β’
Μονόπρακτη όπερα – πρώτο μέρος της τετραλογίας «Το Δαχτυλίδι του Νίμπελουνγκ» – σε λιμπρέτο του συνθέτη, εμπνευσμένο από τη Γερμανική μυθολογία. Πρωτοπαρουσιάστηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 1869 στο Εθνικό Θέατρο του Μονάχου.
«Εφόσον δε μπορώ ν’ αποζητώ τον Έρωτα, γιατί να μην αποζητήσω με μανία την Ηδονή;» Τα λόγια αυτά ξεστομίζει ο Νίμπελουνγκ Alberich, ο νάνος που αρνείται την Αγάπη κλέβοντας το Χρυσάφι του Ρήνου. Κάπως έτσι, γίνεται ο έκπτωτος άγγελος του Κακού στο σύμπαν του Wagner.
Συνεχίζοντας αυτό το Σάββατο το ταξίδι μας στη Βαλχάλα και το Νίμπελχαϊμ με το 2ο μέρος από το «Το Χρυσάφι του Ρήνου», την εναρκτήρια όπερα της Τετραλογίας του Wagner, θα παρακολουθήσουμε τις πορείες του καλού και του κακού, του φωτός και του σκότους – όπου κακό όπως είπαμε, ο σκοτεινός Alberich. Όπου καλό (και εδώ σηκώνει τεράστια συζήτηση) ο πάμφωτος πατέρας θεών και ανθρώπων Wotan, που εποφθαλμιά όμως και εκείνος την εξουσία του Χρυσού και την παντοδυναμία που αυτός χαρίζει. Είναι άραγε ο Wotan το «ενάρετο» yin απέναντι στο yang του φαύλου Νίμπελουνγκ; Θα μείνει άραγε τούτη η έριδα, μια απλή αντιπαράθεση ανάμεσα σε υπερφυσικά πλάσματα; Ή μήπως, ως το τέλος της Τετραλογίας, η μάχη θα έχει μετατεθεί πλέον ανάμεσα σε ανθρώπους και θεούς; Ανάμεσα σε θνητούς και αθάνατους, ανάμεσα στο φυσικό και το υπερφυσικό; Είναι εντέλει η Τετραλογία ένας αλληλοσπαραγμός της πραγματικότητας με το μύθο; Η γροθιά του λόγου που μάθαμε να αρθρώνουμε, προς το παραμύθι που ξέραμε από πάντα; Η λύσσα του μυαλού να σβήσει από το χάρτη τα αρχέγονα τραγούδια;
Αν πρέπει να ξεκινήσουμε από κάπου, ας ξεκινήσουμε την εκπομπή του Σαββάτου 28 Σεπτεμβρίου, με την οποία ολοκληρώνεται το «Χρυσάφι του Ρήνου» στην ηχογράφηση του 1958, με τον Sir Georg Solti στο podium της Φιλαρμονικής της Βιέννης.
Καλή Ακρόαση!
Παραγωγή – παρουσίαση: Γιάννης Φίλιας