Τα πουλιά στην Αρμενική λαϊκή παράδοση συμβολίζουν την ελευθερία, τη λαχτάρα, και τους δεσμούς με την πατρίδα. Τα λαμπερά τους χρώματα και το πέταγμα με χάρη στον ουρανό έμοιαζαν θαύμα αισθητικό˙ έτσι στο μεσαίωνα οι μικρογραφίες των πουλιών ξεχώριζαν στην διακοσμητική γραφή, την καλλιγραφία Trchnagir (μια σύνθετη λέξη που προέρχεται από το πουλί και τη γραφή): μια μοναδική παράδοση διακοσμητικών γραμμάτων, όπου όλα τα γράμματα του αλφαβήτου παρουσιάζονται ως πουλιά.
Τα Μεσαιωνικά Αρμενικά χειρόγραφα γράφονταν από τους λεγόμενους “Tsaghkagir“, που κυριολεκτικά σημαίνει αυτός που μετατρέπει κάτι σε λουλούδι – καθώς, οι καλλιγράφοι μετέτρεπαν γεωμετρικά γράμματα και χειρόγραφα σε περίτεχνα έργα τέχνης, τα έκαναν να ανθίσουν.
Απόψε ο παρΑξενος_ελκυστΗς υιοθετεί την μυστικιστική οντότητα των αρμένικων πουλιών και επισκέπτεται από ψηλά πατρίδες της διασποράς: μέσα από μαρτυρίες ξεριζωμένων και επαναπατρισμένων, μέσα από μια διαγενεαλογική ματιά συνθετών της πρωτοπορίας, και ως Tsaghkagir βλέπει τις λέξεις σαν ήχους και το φυσικό περιβάλλον σαν μουσική. Ακούγοντας:
- Την φωνή του Komitas Vardapet (Armenak Shahmurasian, 1912), σε ένα τραγούδι που μιλάει για την ψυχή του έθνους του, μέσα από την αναγέννηση της φύσης.
- Μια “Serenade with a Dandelion”, έργο του Vache Sharafyan από την ομώνυμη συλλογή σύγχρονων Αρμένιων συνθετών (2024), που ερμηνεύουν οι βιολιστές Varty Manouellian και Movses Pogossian.
- Τη σύνθεση “Rerooted” (2023) του Joseph Bohigian, για το κουαρτέτο εγχόρδων “Argus” και ηλεκτρονικά, που παρακολουθεί τα ταξίδια Αρμενικών οικογενειών μέσα από τις καταγεγραμμένες μαρτυρίες τους.
- Την «Επανένωση» (“Miatsoom”) (1997/2021) του βετεράνου της Αμερικανικής πρωτοπορίας Charles Amirkhanian: ένα είδος ραδιοφωνικού έργου μεγάλης διάρκειας, μια εξερεύνηση στις προγονικές ρίζες του μέσα από τα μάτια του 77χρονου πατέρα του˙ μια σύνθεση ήχου/μουσικής που μοιάζει με ένα ανατολίτικο χαλί, υφών και εικόνων από αυτόν τον αρχαίο πολιτισμό.
Επιμέλεια-Παρουσίαση: Μαριλένα Μαραγκού
Επιμέλεια ήχου: Δώρα Ιωακειμίδου
Ο παρΑξενος_ελκυστΗς μεταδίδεται κάθε Μεσάνυχτα Δευτέρας προς Τρίτη και Τρίτης προς Τετάρτη, πάντα από το Τρίτο Πρόγραμμα