Η ιστορία του Ορφέα και της Ευρυδίκης, μια ιστορία για το πέρασμα ανάμεσα σε δύο κόσμους – τον κόσμο των ζωντανών και τον κόσμο των πεθαμένων – μέσω της μουσικής, έχει ομοιότητες με τον ιαπωνικό μύθο των Ιζανάγκι και Ιζανάμι: το πρωταρχικό θεϊκό ζεύγος του Σιντοϊσμού, η ενσάρκωση του ουρανού και της γης.
Η Φινλανδή συνθέτρια σύγχρονης κλασικής μουσικής Kaija Saariaho γράφει το 2021 την όπερα «Only the Sound Remains», με κείμενα που βασίζονται σε θραύσματα κειμένων από έργα του θεάτρου Νοh, σε μετάφραση του Ezra Pound. Έργα που αφορούν στη συνάντηση: ζωντανών και νεκρών, πνευματικών όντων και ανθρώπων, ουράνιων και γήινων, στα βάθη της νύχτας και το ξημέρωμα. «Τα κείμενα και οι παραστάσεις του θεάτρου Νοh είναι μια πλούσια πηγή για να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε την ανθρώπινη ζωή και τη σχέση μας, με εκείνα τα στοιχεία γύρω μας που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε με τη σκέψη», γράφει η Saariaho. Στο έργο «Tsunemasa» αφηγείται τη επανεμφάνιση σε μορφή πνεύματος ενός νεαρού λαουτίστα της αυλής, που είχε πεθάνει βίαια. Το παίξιμο του ήταν μαγικό όπως και του Ορφέα, ερωτικό και ουράνιο συνάμα.
O Αμερικανός συνθέτης σύγχρονης μουσικής Nathan Davis μεταφέρει μια ιστορία του θεάτρου Νοh, την αρχετυπική ιστορία του «Hagoromo», του φτερωτού μανδύα, γράφοντας μουσική για μια χορευτική όπερα που ερμηνεύει το σύνολο ICE. Τα αφηγηματικά μέρη επηρεάζονται από τις ιαπωνικές μετρικές ρυθμίσεις, τείνουν προς τις ανοιχτές αρμονίες και διατηρούν τις δομικές συμβάσεις του Noh. Η μουσική του Davis κινείται και αυτή ανάμεσα, στο ουράνιο και το επίγειο.
Η μούσα του θεάτρου Νoh του 21ου αιώνα Ryoko Aoki, φτιάχνει «φωνητική μουσική Noh» ενώνοντας την απαγγελία «utai» με έργα σύγχρονης δυτικής μουσικής, γραμμένα ειδικά για τη φωνή της. Σε μια πρόσφατη δισκογραφική κυκλοφορία, από μια σύμπραξη με το σύνολο ηχητικής τέχνης από την Αυστραλία «The Amplified Elephants», αφηγείται την ιστορία του «Hagoromo» αναμιγνύοντας παραδοσιακές τεχνικές του θεάτρου Νοh με ηλεκτρονικούς ήχους.
Απόψε ο ηχότοπος του παρΑξενου_ελκυστΗ κινείται μεταξύ δύο κόσμων, γεφυρώνοντας την Δυτική μουσική και την όπερα, με το αρχαίο ιαπωνικό χορόδραμα Noh. Πλαισιωμένος από τους ήχους των Yuja Wang, G.Puccini, Claire-Mélanie Sinnhuber και Nils Petter Molvær/Chang Jing.
Επιμέλεια-Παρουσίαση: Μαριλένα Μαραγκού
Επιμέλεια ήχου: Κώστας Κυριακάκης
Ο παρΑξενος_ελκυστΗς μεταδίδεται κάθε Μεσάνυχτα Δευτέρας προς Τρίτη και Τρίτης προς Τετάρτη, πάντα από το Τρίτο Πρόγραμμα