Ο δρόμος της σιωπής (μέρος γ’)
«Αυτό που θεωρούμε σιωπή, δεν υπάρχει. Πάντα κάτι συμβαίνει που δημιουργεί ήχο.» John Cage (Silence: Lectures and Writings,1961).
Από το βιβλίο του J.Cage εμπνέονται οι VERGESSENHEIT, το project που δημιούργησε ο Κώστας Κακούρης και ο Αναστάσης Γρίβας με τη συμμετοχή μουσικών της (ελληνικής) εναλλακτικής μουσικής σκηνής, στον δίσκο τους «Silence» – που επανακυκλοφορεί σήμερα ψηφιακά σε νέα επεξεργασία. Οι συνθέσεις τους απηχούν τον εκφραστικό πλουραλισμό του Cage και τη μετατόπιση του ενδιαφέροντός του, από την συγκίνηση στην στοχαστικότατα.
Το όραμα του Cage για τη ζωή και τη μουσική διαμορφώθηκε από την ιαπωνική φιλοσοφία και αισθητική: η εμπιστοσύνη του στη σιωπή, και η αφομοίωση της απροσδιοριστίας και της τυχαιότητας. Ένα όραμα κεντρικό στην κολεκτίβα των Wandelweiser, και που σύμφωνα τον Michael Pisaro–Liu – ένα από τα ιδρυτικά της μέλη – με αφετηρία τη μουσική του Cage, μπορούμε πλέον να δούμε τον χρόνο σαν να έχει τη δική του δομή: όχι σαν κάτι έξωθεν επιβεβλημένο, αλλά κάτι που είναι ήδη παρόν, που υπάρχει πλάι στη μουσική.
Μέλος της κολεκτίβας Wandelweiser ο πολυοργανίστας και συνθέτης, με έδρα το Los Angeles, Patrick Shiroishi. Ο τελευταίος του δίσκος «I was too young to hear silence» είναι μια απογυμνωμένη ωδή στο αγαπημένο του όργανο, το σαξόφωνο. Ηχογραφημένη τις μικρές ώρες της νύχτας, σε έναν υπόγειο, σπηλαιώδη χώρο στάθμευσης – έναν χώρο κενό που γεννά μια νέα συνεργασία: μεταξύ σαξόφωνου και σιωπής, μεταξύ θορύβου και αντήχησης, μεταξύ αρνητικού χώρου και εαυτού.
Μιλώντας για τον δίσκο ο Shiroishi αναδεικνύει την έννοια «Ma», την ιαπωνική έννοια του αρνητικού χώρου, του ενδιάμεσου χώρου: μια θετική οντότητα, και όχι η απουσία του χώρου. Οι παύσεις ανάμεσα στις νότες δεν είναι κενά χωρίς ουσία, αλλά είναι πλήρεις και παρούσες – έγκυρες συνεισφορές σε μια ισορροπημένη σύνθεση.
Απόψε ο παρΑΞενος_ελκυστΗς αφουγκράζεται τον ενδιάμεσο χώρο του ιαπωνικού Μa: του κενού, των παύσεων, και της σιωπής, μέσα από τους ήχους των J.Cage/Cathy Berberian, J.Cage/Joshua Pierce, Tajima Tadashi, Vergessenheit/ Blaine L.Reininger/Λητώ Μεσσήνη, Michael Pisaro-Liu/Julia Holter, Patrick Shiroishi και Joanna Brouk.
Εικόνα: Lucio Fontana
Επιμέλεια-Παρουσίαση: Μαριλένα Μαραγκού
Επιμέλεια ήχου: Νίκος Σαβοργινάκης