Στον Πύργο της Βαβέλ η ανθρωπότητα, μιλώντας μία κοινή γλώσσα, επιχειρεί να χτίσει έναν πύργο που φτάνει μέχρι τον ουρανό. Ο Θεός βλέποντας την ύβρη, προκαλεί σύγχυση στις γλώσσες τους ώστε να μην μπορούν να συνεννοηθούν και τους διασκορπίζει στη γη.
Ο πύργος της Βαβέλ λειτουργεί ως αρχέτυπο της ασυμφωνίας, ενώ η Πεντηκοστή και το Άγιο Πνεύμα προτείνουν την ενότητα μέσω της πολυφωνίας. Αυτή η αντινομία βρίσκεται στο κέντρο της γλωσσολογικής και πολιτισμικής ανάλυσης που προτείνει ο Γαλλοαμερικανός στοχαστής George Steiner στο βιβλίο “After Babel: Aspects of Language and Translation”.
Υποστηρίζει πως η γλωσσική συνθήκη είναι διαιρεμένη εξ αρχής. Δεν υπάρχει πρωτογενής γλώσσα, μόνο συμβάσεις, αποκλίσεις, και ιδιωματικές χρήσεις. Η πράξη της κατανόησης είναι πάντα ερμηνευτική∙ η γλώσσα είναι ήδη μια μετάφραση, ανάμεσα στον συνειρμό, την πρόθεση και τη μορφή. Είναι ο βασικός μηχανισμός της διανοητικής ζωής: από τη σκέψη στο λόγο, από τη μουσική στην ανάλυση, από τον έναν στον άλλον. Η Βαβέλ δεν είναι καταστροφή, αλλά έναυσμα. Η πολιτισμική πρόοδος προϋποθέτει την ύπαρξη ετερότητας. Η ακατανόητη γλώσσα του Άλλου γίνεται πρόσκληση για προσέγγιση.
Μετά τη Βαβέλ, σε μια εποχή μαζικής πληροφορίας, η αληθινή επικοινωνία γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Η κατανόηση του Άλλου απαιτεί βούληση, επιμονή και αναγνώριση της κοινής μας συνθήκης. Απόψε ο παρΑΞενος_ελκυστΗς, εξερευνά τη γλώσσα ως ρήξη αλλά και ως υπόσχεση, εστιάζοντας στη μετάφραση, σαν τρόπο προσέγγισης της ετερότητας και γεφύρωσης της αποξένωσης. Με τους ήχους των Meredith Monk, Marina Herlop, Pär Boström & Dimitris Valasopoulos, Luisa Muhr, News from Babel, Elaine Mitchener, Christopher Cerrone, Γιάννη Κυριακίδη, Laurie Anderson/Kronos Quartet και Nick Lowe.
Επιμέλεια-Παρουσίαση: Μαριλένα Μαραγκού
Επιμέλεια ήχου: Αργύρης Παντελιάδης
Τρίτο Πρόγραμμα 90.9 & 95.6
Διαδικτυακή Ακρόαση: ERT εcho
Εικόνα: Pieter Bruegel the Elder, The (Little) Tower of Babel, (1563).