Στέφαν Τσβάιχ: «Ο παλαιοβιβλιοπώλης Μέντελ»
Ο Μέντελ, ένας Εβραίος από τη Γαλικία, είναι ένας πωλητής παλαιών βιβλίων που χρησιμοποιεί για γραφείο του το βιεννέζικο καφενείο Γκλούκ για περισσότερο από είκοσι χρόνια. Είναι «μιαν αληθινή εγκυκλοπαίδεια», «ένας δίποδος κατάλογος βιβλιοθήκης», «ένας προϊστορικός βιβλιόσαυρος υπό εξαφάνιση», «διάβαζε με τον τρόπο που άλλοι προσεύχονται, που οι παίκτες παίζουν κι οι μεθυσμένοι στυλώνουν ναρκωμένα τα μάτια στο κενό».
[… βρέθηκε για πρώτη φορά στο Καφέ Γκλουκ το οποίο και σιγά σιγά έγινε το εργαστήριο του, το στρατηγείο του, το ταχυδρομείο του, ο κόσμος του. Όπως ο αστρονόμος στο αστεροσκοπείο του παρατηρεί μοναχός ολονυχτίς τις μυριάδες των άστρων από τη σχισμή του τηλεσκοπίου του, τις γεμάτες μυστικά τροχιές τους, το μεταβαλλόμενο χάος τους, έτσι κι ο Μέντελ, κατόπτευε μέσα από τα γυαλιά του το άλλο σύμπαν, των βιβλίων, που κι αυτό διέγραφε αιώνιους κύκλους κι αναγεννιόταν, σ’ έναν κόσμο πάνω από τον κόσμο μας…Για κάθε έργο, είτε χθεσινό είτε διακοσίων ετών, γνώριζε αμέσως τόπο έκδοσης, συγγραφέα, τιμή καινούργιου ή μεταχειρισμένου, και θυμόταν, διατηρώντας αλάθητη την εικόνα στο μυαλό του, το δέσιμο ταυτόχρονα με την εικονογράφηση και τα παραρτήματα που το συνόδευαν… ]
Έκανε ένα μοιραίο λάθος, στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου έγραψε σε έναν Γάλλο -εχθρό– βιβλιοπώλη, ζητώντας να μάθει για συνδρομές σε περιοδικά. Βρέθηκε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κι όταν επέστρεψε, δεν ήταν πια ο ίδιος.
[… Όχι, ο Μέντελ δεν ήταν πια ο Μέντελ, ένα θαύμα της οικουμένης, παρά ένας άχρηστος πάκος ρούχα και γένια που ανάσαινε κουρασμένα και βάραινε άσκοπα πάνω στον αλλοτινό του θρόνο της Πυθίας… ]
Ακούμε:
_ Jack Buchanan with Ray Noble & His Orchestra
_ Eric Friedlander
_ W. A. Mozart
_ John Zorn
_ Alban Berg
_ Arnold Schoenberg
_ The Cracow Klezmer Band
* Αφήγηση, Επιμέλεια Μουσικής: Αφροδίτη Κοσμά
* Ηχοληψία, Ηχητική επεξεργασία: Κώστας Κυριακάκης
* Στέφαν Τσβάιχ: «Ο παλαιοβιβλιοπώλης Μέντελ»
Μετάφραση: Μαρία Τοπάλη
Εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2019