“Φώτης Κόντογλου: Ο κουρσάρος Πέδρο Καζάς”
«Πλάταινε τη λογοτεχνία. Άνοιγε μια πόρτα στην ανοιχτή θάλασσα, στον ανοιχτό αέρα», όπως έγραψαν οι σύγχρονοί του.
Ο Πέδρο Καζάς είναι…
«Ἡ πρωτάκουστη ἱστορία τοῦ Σπανιόλου κουρσάρου, ὁ ὁποῖος ἤ ἔζησε τρακόσα χρόνια ἤ γύρισε ἀπό τόν ῞Αδη. Τυπωμένη ἀπό ἕνα παράξενο πορτογέζικο χειρόγραφο πού ἔπεσε στά χέρια τοῦ Φώτη Κόντογλου στο Οπόρτο».
Αφηγητής είναι ο Πορτογάλος Βάκα Γκάβρο, γεννημένος στην Γκόα της Ινδίας, από παλιά οικογένεια με επιφανείς προγόνους ναυτικούς. Έπειτα από περιπλανήσεις μεταξύ Ινδίας και Ινδονησίας, ο Βάκα Γκάβρο αποφασίζει να εγκατασταθεί στο ερημονήσι Ζάτο παρέα με έναν αλλόκοτο άντρα απροσδιόριστης ηλικίας ονόματι Όσο, για να ζήσουν εκεί όσες μέρες τούς απομένουν εν ζωή.
Στην αρχή όλα είναι ειδυλλιακά- η ομορφιά της Φύσης αποθεώνεται στο ερημονήσι…
“Πολλές φορές μου φαινότανε πώς ερχόμουν κείνη τη στιγμή στον κόσμο- σαν να περνούσε ένα φως μπροστά απ’ την ψυχή μου κι απορούσα, λες έβλεπα πρώτη φορά τα βουνά και τη θάλασσα”.
και σαγηνεύει τον Βάκα Γκράβο ο οποίος φέρει απέχθεια βαθιά για το ανθρώπινο γένος…
“Κούραση και ατονία… Ο κόσμος αυτός με πνίγει. Δουλεύουν σαν μανιακοί και τρισρομαχούν όλη τη μέρα σαν κόττες μέσα σε κοτέτσι..”
μέχρι που…
ο Όσο παρακινεί τον αφηγητή να σκάψουν ένα πηγάδι για νερό.
Σκάβοντας το πηγάδι, ανακαλύπτουν έναν σκελετό
ο Όσο παραφρονεί, επιτίθεται στον αφηγητή ο οποίος αναγκάζεται να τον σκοτώσει…
«Έσυρα το άψυχο κορμί ως την πόρτα. Μιαν άγρια μανία χόχλαζε μέσα μου. Ίσως ήτανε ο διάολος. Μούρτε να του σπάσω τα πλευρά μ’ ένα δαυλό, για να τον κάνω να συρτεί, προτού ξεψυχήσει, όξω από το καλύβι, εκεί όπου θα μπορούσα να τον θάψω»…
«Ξέσκισα πέρα πέρα το πουκάμισό του, με τι σκοπό; Να μετρήσω το στήθος του αν μπορούσα να τ’ αγκαλιάσω…».
Ο νεκρός Όσο έχει κατάστικτο το στήθος από τατουάζ και στο κέντρο του ένα αρμπαλέτο με το όνομα Pedro Cazas – 1530.
Ακούμε:
* Ravi Shankar & Phillip Glass
* Takashi Yoshimatsu
* Toru Takemitsu & Paavo Jarvu & NHK Symphony Orchestra
* Hans-Joachim Roedelius & Alexander Czjzek
Ηχητική επεξεργασία: Νίκος Σαβοργινάκης
*
Φώτης Κόντογλου: Ο κουρσάρος Πέδρο Καζάς
Αναστατική έκδοση της 3ης οριστικής έκδοσης του 1944 (Εκδοτική Εταιρεία Γλάρος)
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Αθήνα 2022
Εκδόσεις Μεταίχμιο – Ekdoseis Metaixmio
Επιμέλεια, αφήγηση: Αφροδίτη Κοσμά