Στους πρόποδες των βουνών στο Βορειοανατολικό Ιράν, σε μια εύφορη πεδιάδα πάνω στον Δρόμο του Μεταξιού, βρίσκεται η Νισαπούρ – η πόλη της νύχτας στα Σανσκριτικά: λίκνο της επιστήμης και του πολιτισμού, πατρίδα του μυστικιστή ποιητή του 12ου αιώνα Φαρίντ Ουντίν Αττάρ.
Ανάμεσα στα πιο διάσημα έργα του είναι το “Mantiq al-Tayr” («Ο Λόγος των Πουλιών», ή «Το Συνέδριο των Πουλιών»), ένα αλληγορικό ποίημα που αφηγείται το ταξίδι τριάντα πουλιών σε αναζήτηση του μυθικού Simorgh. Μέσω αυτής της αναζήτησης, ο Farid Ud-din Attar απεικονίζει το μονοπάτι της ψυχής προς τη θεϊκή γνώση – πλοηγώντας στις κοιλάδες της αναζήτησης, της αγάπης, της γνώσης, της απόσπασης, της ενότητας, του θαυμασμού και τελικά της εκμηδένισης.
Ο Αργεντινός συνθέτης και ακαδημαϊκός Ezequiel Viñao, αφού μαθήτευσε πλάι στον Olivier Messiaen – γνωστό για την αγάπη του για τα πουλιά – έγραψε το 1991 το “Conference of the Birds”, πάνω στο Μεσαιωνικό αυτό βιβλίο της αναζήτησης του Σουφισμού.
Ο Ιρανοαμερικανός Dariush Dolat‑Shahi, δεξιοτέχνης στο εξάχορδο Περσικό λαούτο tar και μελετητής Sufi, συνθέτει το 1985 ένα μοναδικό πειραματικό έργο όπου συνδυάζει την Ιρανική παράδοση με avant-garde ηλεκτροακουστική σύνθεση. Εμπνευσμένο από τους Περσικούς τρόπους dastgah και Sufi πρακτικές, το “Electronic Music, Tar and Sehtar” χρησιμοποιεί παραδοσιακά όργανα, modular synthesizer, ηχογραφήσεις περιβάλλοντος και μαγνητοταινία, σε μια μυστικιστική musique concrète, όπου τα όργανα μετατρέπονται σε βηματοδότες ψυχής, τα synthesizer γίνονται φωνές φωτός/σκοταδιού, και το συλλογικό/πνευματικό συναντά το ατομικό.
Απόψε ο παρΑξενος_ελκυστΗς ταξιδεύει στον Ιρανικό Βορρά και στην πόλη της νύχτας Νισαπούρ, για να συναντήσει την ποίηση του Σούφι μυστικιστή Αττάρ˙ με τους ήχους των Renaud Garcia-Fons/Derya Türkan, Ezequiel Viñao/Stephen Gosling, Nader Mashayekhi/Dream House Ensemble, Ata Ebtekar και Mahsa Vahdat.
Επιμέλεια-Παρουσίαση: Μαριλένα Μαραγκού
Επιμέλεια ήχου: Τάσος Μπακασιέτας
Τρίτο Πρόγραμμα 90.9 & 95.6
Διαδικτυακή Ακρόαση: ERT εcho