Μεσογειακός Μουσικός Περίπλους στη Σουηδική Δημόσια Ραδιοφωνία με Ελληνόφωνα Στοιχεία
Έχετε δοκιμάσει κάποια στιγμή σε μια διεθνή παρέα που βρεθήκατε να ρωτήσετε πώς ακούγεται στα αυτιά τους η ελληνική γλώσσα; Συνήθως μπορεί κάποιοι να μιμηθούν τα ιταλικά τα γαλλικά τα ισπανικά τα γερμανικά αλλά τι γίνεται όταν έρθει η στιγμή μίμησης των ελληνικών;
Προσωπικά θυμάμαι ότι οι περισσότερες απαντήσεις στο ερώτημα αυτό συγκλίνουν στο ότι η ελληνική γλώσσα δεν μοιάζει με τίποτα ή με κάποια άλλη συγκεκριμένη…. Δεν είναι εύκολη η μίμηση της γλώσσας μας από μη Ελληνόφωνους.
Πέρα από τις μουσικές συνθέσεις, και το νόημα των στίχων, υπάρχει η μουσικότητα και τα εξωτερικά στοιχεία μιας γλώσσας. Εγώ θα το ονομάσω το ανάγλυφο της, χωρίς να εμβαθύνουμε σε στίχους και νοήματα των τραγουδιών.
Για αυτό το λόγο στη σημερινή εκπομπή παρουσιάζω παραδείγματα γύρω από το πώς χρησιμοποιείται η γλώσσα μας σε συνθέσεις ελληνικών τραγουδιών από καλλιτέχνες της Μεσογείου.
Ο λόγος; τα τελευταία χρόνια παρατηρώ ολοένα και περισσότερους καλλιτέχνες της παραδοσιακής μουσικής που διασκευάζουν δικά μας ελληνικά τραγούδια και συνθέσεις μας, με τον δικό τους τρόπο. Η προσπάθεια ανάγνωσης τους ίσως μας θυμίσει τις δικές μας προσπάθειες να διαβάσουμε ποίηση σε Δωρική διάλεκτο όταν δεν ξέρουμε πού να τονίσουμε τις λέξεις…
Υπογραμμίζω πως αυτή είναι μια διαπίστωση προσωπική και όχι επιστημονική αλλά επιτρέψετε μου να θεωρώ πως είναι ένα στοιχείο που ίσως δείχνει ότι ενώ εμείς οι Έλληνες χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο Αγγλικές λέξεις και όρους στη καθημερινότητά μας, μερικοί ξένοι υιοθετούν περισσότερες ελληνικές λέξεις εκφράσεις -ακόμα και επιστημονικές- στον προφορικό, αλλά και γραπτό τους λόγο.
Δεν θέλησα να βάλω μόνο την ελληνική λαλιά μόνη της αποκομμένη στο μουσικό «μικροσκόπιο». Διάλεξα να παρουσιάσω αυτά τα παραδείγματα χρήσης των ελληνικών από καλλιτέχνες διαφόρων εθνικοτήτων και ηλικιών, ως στοιχεία/κομμάτια ενός «Μεσόγειου βιτρώ / μωσαϊκού», παράλληλα με άλλες γλώσσες, ακόμα και απειλούμενες με εξαφάνιση (όπως πχ τα Οξιτανικά, ή Ελληνόφωνη λαλιά της Κάτω Ιταλίας και -ίσως λιγότερο- τα Καταλανικά).
Μουσικά, το ενδιαφέρον στοιχείο που αξίζει να παρατηρήσετε είναι η χρήση της ελληνικής γλώσσας μέσα από την παράδοση μας με διαφορετικά μουσικά ακούσματα και όργανα, ακόμα και με ηλεκτρονικά όργανα, που όμως σέβονται και ακολουθούν τον αυθεντικό ρυθμό που έγιναν γνωστά από δασκάλους της τεράστιας Δημοτικής μας παράδοσης.
Πως ένα Θρακιώτικο τραγούδι τραγουδιέται από 2 νεαρά κορίτσια από τη Καταλονία;
Ο λόγος που επέλεξα να κάνω αυτήν την εκπομπή ήταν η πρόσκληση από τη Δημόσια Ραδιοφωνία της Σουηδίας, της οποίας είμαι συνεργάτης, να παρουσιάσω δύο μουσικά προγράμματα με θέμα «Ταξιδεύοντας στη Μεσόγειο». Το σημερινό αυτό πρόγραμμα, της Παρασκευής 8 Δεκεμβρίου προς Σάββατο, είναι το ένα από τα δυο μουσικά «ταξίδια» μου.
Καλή σας ακρόαση !
(Ευχαριστώ το Β’ κανάλι της Σουηδικής ραδιοφωνίας P2 – Sveriges Radio και τους συντελεστές της εκπομπής Folkmusik τόσο για την πρόσκληση, όσο και για την άδεια χρήσης του συγκεκριμένου μουσικού Μεσογειακού Περίπλου.)
Έρευνα-Παραγωγή-Παρουσίαση: Γιώργος Μαρκάκης