«Κάτω από την ιστορία, η μνήμη και η λήθη. Κάτω από τη μνήμη και τη λήθη, η ζωή. Μα το να γράφεις τη ζωή είναι μια άλλη ιστορία. Το ατελεύτητο».
Ο Γάλλος φιλόσοφος Paul Ricoeur στο μνημειώδες έργο του «Η μνήμη, η ιστορία, η λήθη» (2000) στοχάζεται πάνω στην αναγκαιότητα της λήθης ως προϋπόθεσης για τη δυνατότητα της ανάμνησης, αποκαλύπτοντας την εσωτερική τους σύνδεση και τις ηθικές τους συνεπαγωγές. Η μνήμη είναι το υλικό της αφήγησης του εαυτού. Η λήθη όμως είναι εκείνη που δίνει στην ιστορία συνοχή και δομή. Η λήθη είναι συνθήκη του ίδιου του χρόνου.
Ανάμεσα στην λήθη και την μνήμη, διευρύνοντας τα όρια της ακουστικής αντίληψης, κινείται το έργο “Memory Spaces” (appearances) της Καναδής συνθέτριας σύγχρονης μουσικής Chiyoko Szlavnics, που κυκλοφόρησε πρόσφατα: ένα ηχητικό περιβάλλον όπου ο χρόνος μοιάζει να διαστέλλεται, μέσα από λεπτές διακυμάνσεις που αναδύονται μέσα σε φαινομενικά αμετάβλητες υφές. Η μουσική δεν βασίζεται σε θεματική ανάπτυξη αλλά σε έναν χώρο μνήμης, όπου ο ακροατής καλείται να συγκρατεί εσωτερικά τις μικρές διαφοροποιήσεις και να τις αντιπαραβάλλει με την προηγούμενη εμπειρία του ήχου.
“Oblivia” ονόμασαν τον δίσκο τους από το 2010 οι βιρτουόζοι Sylvie Courvoisier στο πιάνο και ο Mark Feldman στο βιολί. Μια αισθητική πραγμάτωση της λήθης όπου ο αυτοσχεδιασμός λειτουργεί ως πρακτική επιλεκτικής «λησμονιάς» – με ασυνέχειες και αιφνίδιες μετατοπίσεις ύφους και χροιάς. Χτίζοντας και καταστρέφοντας στιγμιαίες ισορροπίες, δημιουργείται ένα παράδοξο της λήθης: κάτι γεννιέται για να χαθεί και μέσα από την απώλεια αυτή, αναδύεται το καινούριο.
Απόψε ο παρΑξενος_ελκυστΗς εξερευνά τη διαλεκτική σχέση μνήμης–λήθης, με τους ήχους των
- Gidon Kremer/Astor Piazzolla,
- Laurie Anderson & Adam Tendler,
- Paul Griffiths & Frances-Marie Uitti,
- Daphne X και
- Les Rallizes Dénudés.
Επιμέλεια-Παρουσίαση: Μαριλένα Μαραγκού
Επιμέλεια ήχου: Τάσος Μπακασιέτας
Τρίτο Πρόγραμμα 90.9 & 95.6
Διαδικτυακή Ακρόαση: ERT εcho
Εικόνα: Alberto Burri, Black Crack, 1975