Μοναξιά και Ανθρώπινη Κοινωνία
«Το θέμα της ανθρώπινης μοναξιάς μας οδηγεί απευθείας στην καρδιά του κοινωνικού αλλά και του οντολογικού προβληματισμού. Λέγοντας “μοναξιά” εννοούμε την ψυχολογική εκείνη κατάσταση του ανθρώπου που βρίσκεται αντιμέτωπος με την υπαρξιακή του ένδεια και την αγωνία θανάτου που αυτή προκαλεί. Η ένδειά του και η αγωνία του, είναι η ένδειξη ότι όντας αποκομμένος από τη συνολική ζωή, από τον πλούτο και την αφθονία της γίνεται η πρόθυμη λεία του θανάτου. […]
Έχουμε επινοήσει χίλιους-δυο τρόπους, μαγικά φίλτρα, ισχυρά αντίδοτα, για να ξορκίσουμε το κακό και να σώζουμε τον πανικόβλητο εαυτό μας. Από τα πιο αδιαφιλονίκητα και νόμιμα μέσα, αναφέρουμε τον έρωτα, τη δράση, την κοινωνική συναναστροφή. Ωστόσο, όχι μόνο στην κοινωνική, αλλά και την προσωπική μας ζωή, χρησιμοποιούμε αλλήλους, για να καλύπτουμε αυτή τη μοναξιά που μας τρομάζει τόσο – χωρίς ποτέ να φτάνουμε στον μόνο δυνατό τρόπο που μπορεί να την θεραπεύσει: την πραγματική και ουσιαστική επικοινωνία. Αλλά η ουσιαστική επικοινωνία δεν μπορεί να συμβεί χωρίς να παριστάμεθα, χωρίς να είμαστε παρόντες – και παρόντες είμαστε μόνον μέσα στον χώρο του όντως Όντος. Επόμενο, λοιπόν, είναι οι ανθρώπινες σχέσεις μας στο χρόνο της απουσίας μας που διανύουμε να είναι αυτό που βλέπουμε σ’ όλα τα κοινωνικά πεδία, σχέσεις μίσους και ανταγωνισμού.
Γιατί, λοιπόν, ν’ απορούμε αν η εικόνα που παρουσιάζει, σήμερα, ο πλανήτης μας σε κάθε σημείο του, είναι η εικόνα μιας γενικευμένης διαμάχης και διαρπαγής; Τίποτα δηλαδή περισσότερο απ’την μεγαλοποιημένη εικόνα αυτού που συγκρατούμε όλοι μαζί και είμαστε καθένας ξεχωριστά. Μια εικόνα που απελπίζει, μα που σαν κάθε ακραία κατάσταση μπορεί να γίνει η απαρχή μιας αντιθετικής κίνησης (σύμφωνα με τον νόμο της εναντιοδρομίας) μιας κίνησης προς την ελπίδα.
Γιατί, αν ο πλανήτης μας είναι αυτό που είμαστε εμείς, τότε είναι δυνατό να γίνει κι αυτό που μπορούμε να γίνουμε. Αυτό δηλαδή που μπορεί να γίνει ο καθένας μας με αγώνα προσωπικό. Και να, πως η ευθύνη και με ποιο τρόπο, ξαναγυρίζει στο ξεχωριστό άτομο. Εννοούμε το άτομο στην απεριόριστη δυνητικότητά του. Γιατί το άτομο στην στοιχειώδη του κατάσταση, δεν είναι τίποτα περισσότερο απ’ αυτό που λέει η επιστήμη της ψυχολογίας· ένα “ψυχολογικό υβρίδιο”. Και μόνο με την διάνοιξή του μέσα στο Όλον που είναι το όντως Ον, το ξεμοναχιασμένο άτομο μπορεί να αποκτήσει αυθεντικότητα και τελικά να υπάρξει. Το άτομο στην δυνητικότητά του δηλαδή να γίνει ο Συνολικός Άνθρωπος και να πραγματώσει την αληθινή ανθρώπινη Kοινωνία, που εντός του φέρνει εγγεγραμμένο το πνευματικό της πρότυπο.»
Μελισσάνθη: «Μοναξιά και ανθρώπινη κοινωνία», Περιοδικό «Ευθύνη», 1983, στο «Νύξεις και εκδοχές-δοκίμια»
Εκδόσεις Πρόσπερος, Αθήνα, 1990
Στην εκπομπή της Κυριακής; 18 Μαΐου ακούμε μεταξύ άλλων, Μάνο Χατζιδάκι, Δημήτρη Παπαδημητρίου, και Κυριάκο Σφέτσα.
Για όσους δεν αγαπούν το ελληνικό τραγούδι.
Για να το αγαπήσουν!
Info
«Ο θησαυρός της πίσω αυλής»
Τρίτο Πρόγραμμα 90,9 & 95,6 και στο διαδίκτυο live και στη συνέχεια on demand στο ERT εcho
Κάθε Σάββατο & Κυριακή στις 16:00 – 17:00
Παραγωγή-Παρουσίαση: Γιώργος Ν. Φλωράκης