Πώς τα Παραδοσιακά Όργανα Εξελίσσονται και αλλάζουν τη Μουσική: 1/2 – Οι Εσθονοί Duo Ruut & Puuluup
Αυτήν την εβδομάδα σε δύο ειδικά αφιερώματα εξετάζουμε πώς αλλάζει η μουσική παράδοση όταν αλλάζουν, διαφοροποιούνται ή αναβιώνουν τα μουσικά όργανα στο πέρασμα του χρόνου.
Στην εκπομπή της Δευτέρας 29 Γενάρη παρουσιάζουμε δύο διαφορετικά παραδοσιακά όργανα από την Βορειο-Ανατολική πλευρά της Ευρωπαϊκής Ηπείρου. Το Kannel και την Talharpa.
Το Kannel χρησιμεύει ως εθνικό σύμβολο της Εσθονίας. Είναι το αντίστοιχο «κανονάκι» τους, σαν κι αυτά που υπάρχουν σε όλες τις Βαλτικές χώρες (πχ kokles στην Λετονία, kantele στην Φινλανδία, Gusli στην Ρωσία). Η δημοσίευση των Εσθονικών λαϊκών τραγουδιών του Jakob Hurt το 1875 είχε τον τίτλο “Vana Kannel” («Το παλιό Kannel»). Το όργανο αυτό παιζόταν, σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο, από τον Εσθονό θεό του τραγουδιού Vanemuine και το εθνικό έπος της Εσθονίας “Kalevipoeg” (δημοσιεύτηκε τη δεκαετία του 1850) ξεκινά με τη φράση: “Laena mulle kannelt, Vanemuine! («Vanemuine, δάνεισέ μου το Kannel σου (για να παίξω)».
Η Talharpa είναι η Βαλτική άρπα που η χρήση της τέλειωσε με τη θρησκευτική μυθοπλασία της τοπικής Εκκλησίας στα τέλη του 19ου αιώνα, μια και φόβιζε τους χωρικούς της Εσθονίας ακόμα και να την πιάσουν στα χέρια τους. Σήμερα ένα ντουέτο, οι εξαιρετικοί και ευφάνταστοι Puuluup, αναβιώνουν μαζί με λιγοστούς νεολαίους της πατρίδας τους το εξαφανισμένο για περισσότερο από έναν αιώνα αυτό όργανο που μοιάζει με μια 3χορδη -ή ακόμα και 4χορδη- άρπα, παίζεται με δοξάρι και το πίσω μέρος των δαχτύλων, όπως και η Κρητική λύρα μας, και στερείται λαιμού.
Στην εκπομπή φιλοξενούνται δύο διαφορετικά μουσικά Εσθονικά σχήματα. Οι δύο νεαρές Duo Ruut και οι ευφάνταστοι με τα θέματα τους Puuluup. Συνομιλούμε με τους καλλιτέχνες από κοντά στο ειδικά διαμορφωμένο studio της EBU και θα ακουστούν ηχογραφημένα κομμάτια των δύο αυτών σχημάτων από τις εμφανίσεις τους στις θεματικές εκθέσεις της Womex (Λισαβώνα 2022 και La Coruna 2023).
Καλή σας ακρόαση!
Έρευνα-Παραγωγή-Παρουσίαση: Γιώργος Μαρκάκης