Georges Bizet: “Les Pêcheurs de perles” («Αλιείς μαργαριταριών») – Α’ Μέρος
Τρίπρακτη όπερα σε λιμπρέτο των Eugène Cormon και Michel Carré. Πρωτοπαρουσιάστηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1863 στο Théâtre Lyrique, στο Παρίσι.
Γιατί άραγε άλλαξε ο τίτλος αυτού του έργου; “Leïla” επιγραφόταν το λιμπρέτο των Eugène Cormon και Michel Carré, όταν πρωτομετέφεραν τη δράση του παραμυθιού τους στον Ινδικό Ωκεανό. Στην πορεία όμως έγινε “Les Pêcheurs de perles”, οι «Αλιείς (οι ψαράδες) των μαργαριταριών». Είναι τόσο σημαντικοί άραγε αυτοί οι ψαράδες, στο έργο;
Πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι οι Ψαράδες δεν είναι απλώς ο περίγυρος. Είναι ο Χορός. Όχι με την έννοια της πλαισιωτικής χορωδίας, αλλά με την έννοια του αρχαίου Χορού, που έδωσε το δικό του όνομα στους τίτλους τόσων αρχαίων δραμάτων: «Ικέτιδες», «Τραχίνιες», «Χοηφόροι» και «Ευμενίδες”, «Βάτραχοι», «Εκκλησιάζουσες», «Πέρσες», «Φοίνισσες», «Τρωάδες», όλα αυτά τα έργα που ένα πλήθος μαζεύεται πίσω από τους ήρωες, όχι για να τους πλαισιώσει, αλλά για να τους κρίνει, δημιουργώντας μια τέλεια ισορροπία με το πλήθος των θεατών που παρακολουθούν το έργο, απελευθερώνοντας εκφραστικά την κρίση του κοινού, εφόσον ο Χορός γίνεται το στόμα των θεατών, το διά του συγγραφέα εκφραστικό τους μέσο. Η ηθική σύμπνοια ανάμεσα σε θεατές και αρχαίο Χορό είναι δεδομένη μπροστά στα γεγονότα. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και εδώ: παρακολουθούμε μέσα από τα μάτια των Ψαράδων τους τραγικούς χαρακτήρες και τα πάθη τους, τον Nadir, το Zurga, τη Leïla. Γινόμαστε μάρτυρες των γεγονότων, όχι ως Φοίνισσες, όχι ως Πέρσες, αλλά ως Αλιείς Μαργαριταριών.
Η ομορφιά και η αξία της όπερας αυτής αναγνωρίστηκε – όπως και της “Carmen” – μόνο μετά το θάνατο του συνθέτη. Για δεκαετίες, η παρτιτούρα ήταν ξεχασμένη και εν μέρει χαμένη. Όσο κυλούσε ο 20ος αιώνας, όλο και καινούργια χειρόγραφα έρχονταν στο φως, όλο και πιο κοντά στην αρχική μουσική ιδέα του Bizet βρισκόμασταν. Μέχρι να φτάσουμε στη δεκαετία του ‘70, οπότε ο μαέστρος και μουσικολόγος Arthur Hammond αποκατέστησε ολόκληρη την πρώτη χειρόγραφη παρτιτούρα του έργου στην πιο πλήρη μέχρι σήμερα μορφή της. Αυτή την έκδοση διηύθυνε πρώτος ο Georges Prêtre το 1977, ενώ το 1989 ο Michel Plasson – την ηχογράφηση του οποίου θα ξεκινήσουμε να ακούμε στην εκπομπή του Σαββάτου 6 Ιουλίου. Υπό τη μπαγκέτα του Plasson, ο τενόρος John Aler, o βαρύτονος Gino Quilico και η υψίφωνος Barbara Hendricks.
Καλή Ακρόαση!
Παραγωγή – παρουσίαση: Γιάννης Φίλιας