Tο διπλό άλμπουμ βινυλίου της Sun Ra Arkestra “Lights On A Satellite” που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό από τη Γερμανική δισκογραφική εταιρεία “In+Out Records” θα παρουσιάσει και θα αναλύσει ο κριτικός μουσικής Θάνος Μαντζάνας σε δύο εκπομπές του ΚΡΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ, τις Παρασκευές 29 Νοεμβρίου & 6 Δεκεμβρίου 2024, στις 21:00, πάντα από το Τρίτο Πρόγραμμα.
Ο Ηerman Poole Blount (1914 – 1993) ήταν μια από τις ξεχωριστές προσωπικότητες και φυσιογνωμίες της jazz. Συνθέτης, πιανίστας και ενίοτε τραγουδιστής άλλαξε επίσημα το όνομα του σε Le Sony’r Ra και έγινε γνωστός πιο απλά ως Sun Ra, δηλαδή Θεός Ήλιος. Το όνομα αυτό αντικατοπτρίζει το πολύ έντονο ενδιαφέρον του για την μυθολογία και την θρησκεία της αρχαίας Αιγύπτου που, σε συνδυασμό με το επίσης μεγάλο ενδιαφέρον του για το διάστημα, αποτέλεσε την προσωπική φιλοσοφία του η οποία με την σειρά της ενέπνεε την μουσική του.
Ο Sun Ra σχημάτισε την μπάντα που ανταποκρινόταν περισσότερο σε ορχήστρα παρά σε τυπική jazz μπάντα, στα μέσα της δεκαετίας του ’50. Της έδωσε το όνομα Arkestra, από τις λέξεις Orchestra και Ark, δηλαδή κιβωτός, μία κιβωτός εκτελεστών, ηχοχρωμάτων αλλά και ρευμάτων της jazz.
Μετά τον θάνατο του Sun Ra την ηγεσία της Arkestra ανέλαβε ο στενότερος συνεργάτης του, ο σαξοφωνίστας και κλαρινετίστας John Gilmore αλλά καθώς ο ίδιος πέθανε μόλις δύο χρόνια αργότερα, από το 1995 ηγέτης της είναι ο επίσης σαξοφωνίστας Marshall Allen.
Ο Marshall Allen που τον περασμένο Μάιο συμπλήρωσε τα εκατό, αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της καλλιτεχνικής του διαδρομής στο να παίζει jazz. Από το 2021 δεν εμφανίζεται πια στη σκηνή αλλά συμμετέχει στις ηχογραφήσεις της Arkestra και είναι πάντα ο καλλιτεχνικός διευθυντής της.
Το “Lights On A Satellite” είναι ένας φόρος τιμής της Arkestra στη ζωή και το έργο του και ηχογραφήθηκε ζωντανά τον Ιούνιο στη Νέα Υόρκη.
Photo: Norberto Fernandes
Μαζί με τον ίδιο τον Marshall Allen η σύνθεση της Arkestra σε αυτή την εργασία είναι εικοσιτριαμελής με τέσσερα από τα μέλη της να είναι γυναίκες μουσικοί. Έξι συνολικά σαξόφωνα όλου του εύρους του οργάνου με κάποιους από τους εκτελεστές τους να παίζουν και φλάουτο ή κλαρινέτο, δύο τρομπέτες, τρία τρομπόνια, γαλλικό κόρνο, τρία βιολιά, βιόλα, άρπα, πιάνο/keyboards και synthesizers, δύο κιθάρες, κοντραμπάσο/ηλεκτρικό μπάσο, ντραμς και κρουστά. Την φωνητική ερμηνεία έχει, όπως επί πολλά χρόνια τώρα, η εξαίρετη Tara Middleton η οποία επίσης παίζει βιολί αλλά συνεισφέρουν και κάποιοι από τους υπόλοιπους όπως ο Marshall Allen.
Όπως και ο Στίβεν Χόκινγκ ο Sun Ra προτιμούσε να κοιτάζει εκεί έξω, στο αχανές διάστημα, κάτι που βοηθά καθέναν από εμάς να συνειδητοποιεί ότι είναι ένα πολύ μικρό αλλά και μοναδικό και για το λόγο αυτό πολύτιμο τμήμα του σύμπαντος.
Η Arkestra, με τον αιωνόβιο πλέον αλλά ακμαιότατο Marshall Allen, συνεχίζει με σεβασμό και συνέπεια την αισθητική, την φιλοσοφία και το πνεύμα του ιδρυτή της.
Photo: Norberto Fernandes
INFO
«Κριτικός Λόγος»
Μια εκπομπή που παρουσιάζει και σχολιάζει κριτικά κυρίως νέα αλλά και παλαιότερα έργα, Ελληνικά αλλά κάποιες φορές και μη, σε μορφή ηχογραφήματος ή ζωντανής εκτέλεσης από όλα τα ιδιώματα πλην κλασικής μουσικής.
Κάθε Παρασκευή στις 21:00, και μετά στο ERT εcho.
Κείμενα-παραγωγή-παρουσίαση: Θάνος Μαντζάνας