Το ένατο προσωπικό άλμπουμ του David Byrne με τον γενικό τίτλο “Who Is the Sky?” που κυκλοφόρησε στις αρχές Σεπτεμβρίου παρουσιάζει και αναλύει ο κριτικός μουσικής Θάνος Μαντζάνας. Ακούστε την εκπομπή που μεταδόθηκε την Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2025.
Ποιος είναι όμως αυτός ο κορυφαίος σύγχρονος δημιουργός; Ο εβδομηντατριάχρονος David Byrne γεννήθηκε στη Σκωτία και σε μικρή ηλικία μετοίκησε με την οικογένεια του στις Η.Π.Α.
Μας συστήθηκε ως βασικός συνθέτης, στιχουργός, τραγουδιστής και κιθαρίστας των Talking Heads, του συγκροτήματος που συγκροτούσε με τον κιμπορντίστα και κιθαρίστα Jerry Harrison, την μπασίστρια Tina Weymouth και τον ντράμερ Chris Frantz.
Όπως συνέβη με τους περισσότερους από τους προσωπικούς δίσκους του o Byrne άρχισε τη σύνθεση των τραγουδιών του άλμπουμ “Who Is the Sky?” με μια κιθάρα και τη συνοδεία απλών ηλεκτρονικών ρυθμών. Σύντομα όμως διαπίστωσε ότι οι συνθέσεις θα αναδεικνύονταν πολύ καλύτερα με ορχηστρική συνοδεία και έτσι απευθύνθηκε στην Ghost Train Orchestra, μια δεκαεξαμελή ορχήστρα που ίδρυσε στη Νέα Υόρκη και διευθύνει ο τρομπετίστας Brian Carpenter. Περιλαμβάνει επτά πνευστά, κουαρτέτο εγχόρδων, δύο κιθάρες, κοντραμπάσο και ηλεκτρικό μπάσο, ξυλόφωνο και ντραμς. Η ορχήστρα ειδικεύεται στη νεοκλασική μουσική, την jazz αλλά και την avant garde και το άλμπουμ “Who Is the Sky?” είναι η έκτη δισκογραφική εργασία τους.
Στη μακρά διαδρομή του o David Byrne έχει ασχοληθεί, επιτυχώς, με πολλά ιδιώματα, από το -άκρως νεωτερικό για την εποχή του- rock των Talking Heads μέχρι την Αφροαμερικανική παράδοση (funk, soul και jazz) και από latin, μουσική από την Αφρική και άλλες εκφάνσεις της world music μέχρι νεοκλασικές φόρμες και κινηματογραφική μουσική, φτάνοντας ενίοτε και στις παρυφές της avant garde. Τα περισσότερα από αυτά τα ιδιώματα συνυπάρχουν σε μιαν αρμονική όσμωση στα τραγούδια του “Who Is the Sky?” αυτή τη φορά σε συνδυασμό με μια πιο πηγαία μελωδικότητα και μια αυθεντική ποπ διάθεση.
Η στιχουργική γραφή του Byrne εξαρχής είχε ένα πολύ συγκεκριμένο ύφος, ακόμα και φόρμα. Είναι η ματιά ενός αποστασιοποιημένου, ψύχραιμου αλλά όχι και ψυχρού παρατηρητή γεγονότων, καταστάσεων και συμπεριφορών της ζωής, της αστικής ειδικότερα ζωής και συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη στην οποία έχει ζήσει το μεγαλύτερο διάστημα της δικής του και αποτελεί μια σταθερή, άλλοτε έμμεση και άλλοτε άμεση, πηγή έμπνευσης για εκείνον ενώ εδώ επιπλέον γίνεται πιο τρυφερός όταν αναφέρεται σε όλο το εύρος των ανθρωπίνων σχέσεων.
Ο David Byrne ανέκαθεν ήταν ο συνδυασμός ενός πολύ σημαντικού δημιουργού και ενός αληθινού διανοούμενου ο οποίος, χωρίς να το προσπαθεί, τις περισσότερες φορές ήταν και εξαιρετικά πρωτοπόρος, δημιουργικά αλλά και αισθητικά. Στο “Who Is the Sky?” είναι πιο ώριμος, κατασταλαγμένος αλλά και ανθρώπινος από ποτέ ταυτόχρονα όμως παραμένοντας ένα, έστω διακριτικό, βήμα μπροστά από την εποχή. Το αποτέλεσμα είναι ένα από τα αναμφισβήτητα καλύτερα albums του 2025.
Επιμέλεια – Παρουσίαση: Θάνος Μαντζάνας
INFO
«Κριτικός Λόγος»
Κάθε Δευτέρα βράδυ στις εννιά
Μια εκπομπή που παρουσιάζει και σχολιάζει κριτικά κυρίως νέα αλλά και παλαιότερα έργα, Ελληνικά αλλά κάποιες φορές και μη, σε μορφή ηχογραφήματος ή ζωντανής εκτέλεσης από όλα τα ιδιώματα πλην κλασικής μουσικής.
Κείμενα-παραγωγή-παρουσίαση: Θάνος Μαντζάνας