Erik Satie (1866 – 1925) – Εκπομπή 2/5
«Πώς ονομάζεστε;»
«Με λένε Erik Satie. Όπως όλο τον κόσμο».
Ήταν μία από τις παροιμιώδεις ατάκες του Erik Satie.
Ενός ανθρώπου γεμάτου χιούμορ, καλές προθέσεις και αλτρουισμό.
Ενός δημιουργού αντισυμβατικού, που προτιμούσε να συνθέτει με τον δικό του προσωπικό τρόπο, δίχως να τον απασχολούν ιδιαίτερα οι κανόνες της μουσικής.
Ο Satie γεννήθηκε στις 17 Μαΐου του 1866 στην Honfleur της Νορμανδίας και ήταν το πρώτο παιδί του Alfred Satie και της Αγγλίδας προτεστάντριας συζύγου του Jane Leslie σκωτσέζικης καταγωγής.
Το 1874 ο 8χρονος Erik άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα μουσικής με τον Gustave Vinot.
Έναν τοπικό οργανίστα πρώην μαθητή του Louis Niedermeyer, ο οποίος ενθάρρυνε την αγάπη του για την παλιά εκκλησιαστική μουσική και ιδιαίτερα το Γρηγοριανό μέλος.
Τον Νοέμβριο του 1879 γράφτηκε στην προπαρασκευαστική τάξη πιάνου στο Ωδείο του Παρισιού.
Ο Satie δεν μπόρεσε να κρύψει την αντιπάθειά του για το Ωδείο και το περιέγραφε ως «ένα τεράστιο, πολύ άβολο και μάλλον άσχημο κτίριο · ένα είδος φυλακής χωρίς ομορφιά στο εσωτερικό – ούτε στο εξωτερικό.».
Σπούδασε σολφέζ με τον Albert Lavignac και πιάνο με τον Émile Decombes ο οποίος ήταν μαθητής του Chopin, και το 1880 στις πρώτες του εξετάσεις χαρακτηρίστηκε: «χαρισματικός αλλά νωχελικός».
Την επόμενη χρονιά τον αποκάλεσαν ως τον πιο τεμπέλη μαθητή του Ωδείου, και την μεθεπόμενη το 1882 τον έδιωξαν, πράγμα που δεν του κόστισε καθόλου.
Το 1885 τον ξαναδέχτηκαν στο Ωδείο, στην τάξη πιάνου του Georges Mathias.
Η πρόοδός του ήταν ανάλογη της πρώτης φοράς.
Για περισσότερες από δυο δεκαετίες εργαζόταν ως πιανίστας σε καμπαρέ.
O Satie δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για την φόρμα αυτή καθαυτή, με συνέπεια κάποτε ο φίλος του ο Debussy να του στείλει ένα γράμμα λέγοντάς του:
«Erik, δεν είχες ποτέ μεγαλύτερους θαυμαστές από τον Ravel και εμένα.
Πολλά από τα πρώτα έργα σου είχαν επιρροή στη γραφή μας.
Έχεις κάποιου είδος ιδιοφυΐα, ή κατά καιρούς υπάρχει στην τέχνη σου μια ορισμένη έλλειψη μορφής;»
Έγραψε κυρίως πιανιστικά έργα, τραγούδια, κάποια λίγα ορχηστρικά και μουσική για 2 μπαλέτα.
Οι οδηγίες του στις πάρτες των πιανιστικών του έργων έχουν μείνει παροιμιώδεις:
«Βλέποντας τον εαυτό σου από μακρυά», «Με τα χέρια στις τσέπες», και διαφορά παρεμφερή.
Όπως και να ‘χει, στο αφιέρωμά μας στον ιδιόρρυθμο αυτόν συνθέτη θα παρελάσουν πολλά από τα διάσημα έργα του, καθώς και πολλές από τις σκέψεις του και τα ευφυολογήματά του.
Καλή σας Ακρόαση!
Παραγωγή-Παρουσίαση: Σταμάτης Αθανάσουλας