Κάιν και Άβελ, Ο Ιδρυτικός Φόνος: Από τον Λόρδο Byron στον René Girard [2/2]
«Κάιν, τι έπραξες;
Φωνή μεγάλη και βοά
το αίμα του αδερφού σου από το χώμα.
Θα περιφέρεσαι στην ερημιά, εσύ,
ο στεναγμός, ο τρόμος,
και θ’ αποστρέφει η γη το πρόσωπό της.» – Byron, «Κάιν», απόδοση: Μίνως Βολανάκης
Στην εκπομπή της Τετάρτης 15/05, Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΣΚΟΤΟΥΣ στο β’ μέρος για τον Κάιν και τον Άβελ, την αρχετυπική αδελφοκτονία και τη λογοτεχνική της διερεύνηση, από τον λόρδο Byron έως τον René Girard: αν και αποτελεί έναν χαρακτήρα στον οποίο είναι αφιερωμένες ελάχιστες αράδες στο βιβλίο της Γένεσης, ο Κάιν έχει απασχολήσει έντονα το καλλιτεχνικό φαντασιακό. Η επιγραμματική σκηνή που αφηγείται τον πρώτο καταγεγραμμένο φόνο και συνοδεύεται από την περίφημη απάντηση του Κάιν στον Θεό, «μη φύλαξ του αδελφού μου ειμί εγώ;» θέτει σε κίνηση την ιστορία. Ο Μπάιρον γράφει το θεατρικό έργο «Κάιν» με τον υπότιτλο «Ένα Μυστήριο» σύμφωνα με τον παλαιό τίτλο που προσδιδόταν σε δράματα αντιστοίχων θεμάτων, τα οποία χαρακτηρίζονταν ως «Μυστήρια ή Θρησκευτικά Δράματα».
Ο Ρενέ Ζιράρ πιστεύει, όπως και η Σιμόν Βέιλ, ότι τα Ευαγγέλια, πριν ακόμη καταστούν μια θεωρία περί Θεού, είναι μια θεωρία περί ανθρώπου: μια χάρτα των βιαιοπραγιών μέσα στις οποίες κλείνεται η ανθρωπότητα εξαιτίας της αλαζονείας και της επιθυμίας της. Η ανακάλυψη και η αποδοχή αυτής της θεωρίας επαναπροσδιορίζει τα μεγάλα ευαγγελικά θέματα σε σχέση με το Κακό.
(φωτό: Pietro Novelli, «Κάιν και Άβελ»)
Συγγραφή / επιμέλεια κειμένων-παραγωγή-παρουσίαση: Ευαγγελία Κουλιζάκη
Επιμέλεια Ήχου: Τάσος Μπακασιέτας