”Η Φόνισσα” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη & οι βρεφικές θηλυκτονίες [εγκλήματα από το παρελθόν ( ; ) της αγροτικής Ελλάδας] – [β’ μέρος]
”Τὰ κορίτσια εἶν’ ἑφτάψυχα, ἐφρόνει ἡ γραῖα. Δυσκόλως ἀρρωστοῦν, καὶ σπανίως ἀποθνήσκουν. Δεν ἔπρεπεν ἡμεῖς ὡς καλοὶ χριστιανοί, νὰ βοηθῶμεν τὸ ἔργον τῶν Ἀγγέλων; Ὤ, πόσα ἀγόρια, καὶ ἀρχοντόπουλα μάλιστα, ἁρπάζονται ἄωρα. Ἀκόμη καὶ τ’ ἀρχοντοκόριτσα εὐκολώτερον ἀποθνήσκουν − ἂν καὶ τόσον σπάνια μεταξὺ τοῦ φύλου − παρ’ ὅσον τὰ ἀπειράριθμα θηλυκὰ τῆς φτωχολογιᾶς. Τὰ κορίτσια τῆς τάξεως ταύτης εἶναι τὰ μόνα ἑφτάψυχα! Φαίνονται ὡς νὰ πληθύνωνται ἐπίτηδες, διὰ νὰ κολάζουν τοὺς γονεῖς των, ἀπ’ αὐτὸν τὸν κόσμον ἤδη. Ἂ! ὅσον τὸ συλλογίζεται κανείς, «ψηλώνει ὁ νοῦς του»!.” – Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ”Η Φόνισσα”
Τετάρτη 26/04/23, 22.30-23.00, Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΣΚΟΤΟΥΣ στο β’ μέρος για τη ”Φόνισσα” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, σε μια απόπειρα να διερευνήσει τις βρεφοκτονίες κοριτσιών ως «καταχθόνιο μυστικό» και κοινωνικά εγκατεστημένη κατάσταση, ειδικά στους απομακρυσμένους τόπους και στις δυσπρόσιτες και φτωχές περιοχές της μικρής αγροτικής Ελλάδας. Ήταν η πρώτη φορά που ένας φτασμένος λογοτέχνης εισηγούνταν στο αναγνωστικό κοινό της εποχής το υπαρκτό κι όμως ανέγγιχτο ζήτημα της παιδικής θηλυκτονίας – και μάλιστα με τέτοια αφηγηματική δεξιότητα, λυρισμό και ψυχογραφικό βάθος: το «μυστικό» ωστόσο ”λαγοκοιμόταν κι αλαφροπατούσε, μέχρι την ώρα που η χρεία θα το ανέσυρε από την κατάχωση καλώντας το να δώσει λύση, ως μοχλός που θα μετακινούσε το αβάσταχτο βάρος να δοθεί η προίκα, με αποτέλεσμα να κατατμηθεί κι άλλο ο πάντοτε πενιχρός οικογενειακός κλήρος.” Πλαισιώνουμε μουσικά με Ξενάκη και Χρήστου, καθώς και με τραγούδια από την περιοχή της Μεσογείου.
Συγγραφή / επιμέλεια κειμένων-παραγωγή-παρουσίαση: Ευαγγελία Κουλιζάκη.
Τρίτο Πρόγραμμα 90,9 | www.ertecho.gr/trito
(φωτό – άνω αριστερά: W. Eugene Smith, Extremadura, Province of Cáceres, Deleitosa – από το φωτογραφικό του δοκίμιο για τα ισπανικά χωριά,1951)