Επεισόδιο 18ο, κύκλος 2ος
Η Δραπετσώνα ήταν μια απέραντη παραγκούπολη στον Μεσοπόλεμο, με παραπήγματα και χωμάτινους δρόμους, χωρίς ύδρευση και αποχέτευση. Σε όλη την παραλιακή μετώπη, από το λιμάνι του Πειραιά μέχρι και το Πέραμα. Οι πρόσφυγες για να επιβιώσουν θα αναζητήσουν μεροκάματο προκειμένου να επιβιώσουν και να βελτιώσουν τις άθλιες συνθήκες ζωής τους. Στην πραγματικότητα οι πρόσφυγες θα χρησιμοποιηθούν ως φθηνά εργατικά χέρια.
Πριν και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο θα εγκατασταθούν στη Δραπετσώνα εργάτες από όλη την Ελλάδα, αναζητώντας και αυτοί μια καλύτερη ζωή. Έτσι, η Δραπετσώνα θα γίνει μια προσφυγούπολη και μια μια εργατούπολη μαζί.
Τον Φεβρουάριο του 1960 η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή θα εξαγγείλει τη διάθεση 260 εκατομμυρίων δραχμών για την πραγματοποίηση ρηξικέλευθου προγράμματος στεγαστικής αποκατάστασης προσφύγων και γηγενών. Επρόκειτο για την κατασκευή με εργολαβία 3.500 διαμερισμάτων, σε τετραώροφα και οκταώροφα, εκ των οποίων 1.200 προορίζονταν για τη Δραπετσώνα (συν 1.100 για Αθήνα και 1.200 για Θεσσαλονίκη).
Οι κάτοικοι της Δραπετσώνας θα αντιδράσουν και θα προβάλουν ως μοναδική λύση την αυτοστέγαση. Δηλαδή, αντί να γκρεμιστούν όλες οι παράγκες και να χτιστεί ο νέος συνοικισμός στη θέση του παλιού εξ αρχής, προτείνεται η «επί τόπου αυτοστέγαση» για όλους. Η υπεράσπιση της παράγκας θα σημαδέψει τη νέα δεκαετία.
Ο Θωμάς Σίδερης περιδιαβαίνει τη Δραπετσώνα και συνομιλεί με τους ανθρώπους. Τους ζητά να θυμηθούν τα γεγονότα από την τότε “μάχη της παράγκας“. Δύο φιγούρες θα αναδυθούν εκείνη την περίοδο. Είναι ο πρόσφυγας, παλιός ποδοσφαιριστής και κατόπιν δήμαρχος Δραπετσώνας Μαρίνος Κοσκινάς και ο εκπρόσωπος των προσφύγων, δικηγόρος Αβραάμ Κοντόπουλος.
Ανάμεσά τους και μια γυναίκα, η Πιπίνα, που έζησε τα δραματικά γεγονότα υπεράσπισης της παράγκας, απέναντι στη σκληρή στάση της τότε κυβέρνησης της ΕΡΕ που προσπάθησε με την αστυνομική βία να καταστείλει τον αγώνα των προσφύγων για μια καλύτερη ζωή. Εκατοντάδες πρόσφυγες, ανάμεσά τους και πολλές γυναίκες, θα καταλήξουν στα νοσοκομεία του Πειραιά, χτυπημένοι από τις αστυνομικές δυνάμεις.
Στο ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ μιλούν η Πιπίνα Αναβάλογλου, ο συγγραφέας και συνταξιούχος καθηγητής μέσης εκπαίδευσης Γιώργος Τσιρίδης, ο γιος του Μαρίνου Κοσκινά, Κώστας Κοσκινάς, καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Παίζουν και τραγουδούν στο στούντιο της ΕΡΤ ο Νικόλας Μαύρος, μπουζούκι και ο Κώστας Καλαφάτης, κιθάρα.
Ηχοληψία-μίξη ήχων: Κώστας Κυριακάκης
Κείμενα-έρευνα-παρουσίαση: Θωμάς Σίδερης