Ένας Δίσκος, μία Εποχή Κώστας Φασουλάς
0:00
0:00 LIVE
ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ  103,7 – 102,9
ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 103,7 – 102,9 Mεσογείων 432, Αγία Παρασκευή, TK: 15342, Γραφείο Ρ 221 210 6013168-9 (Studio), 210 6075985 (Γραμματεία – Κοινό) deftero@ert.gr

Κύκλος 1ος, επεισόδιο 8ο: Το τραγούδι του νεκρού αδελφού | 01.09.2023

Ο Κώστας Φασουλάς επισκέπτεται το 1962 χρονιά που κυκλοφορεί ο δίσκος «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού» , μουσικό έργο  του Μίκη Θεοδωράκη. Στην δισκογραφική αυτή εργασία  συναντάμε  οκτώ λαϊκά τραγούδια, σε μουσική και στίχους του συνθέτη (πλην ενός, τους στίχους του οποίου έγραψε ο Κώστας Βίρβος). Το μόνο ορχηστρικό είναι η εισαγωγή με τίτλο «Δοξαστικό», που προαναγγέλλει τα τραγικά δρώμενα.

Τα τραγούδια του δίσκου ερμηνεύουν, o Γρηγόρης Μπιθικώτσης, η Βέρα Ζαβιτσιάνου και η Δέσποινα Μπεμπεδέλη.

Το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» ανέβηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 1962 στο Θέατρο Καλουτά από το Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη. Τα κείμενα ήταν του Μίκη Θεοδωράκη, η σκηνοθεσία του Πέλου Κατσέλη, τα σκηνικά του Νίκου Νικολάου και οι χορογραφίες της Ζουζούς Νικολούδη (η οποία ερμήνευε και το ρόλο της μάνας). Πρωταγωνιστές του έργου ήταν ο Μάνος Κατράκης, η Βέρα Ζαβιτσιάνου, η Δέσποινα Μπεμπεδέλη, ο Νίκος Ξανθόπουλος, η Μπέττυ Αρβανίτη, η Μαρία Κωνσταντάρου και ο Θόδωρος Έξαρχος.

Με το «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» ο Μίκης Θεοδωράκης ταυτίστηκε περισσότερο απ’ ό,τι με οποιοδήποτε άλλο έργο του. Από κάθε άποψη θα πει ο ιδιος ο συνθέτης , μουσική, ανθρώπινη, βιωματική, αγωνιστική και προπαντός “ελληνική”, το Τραγούδι του Νεκρού Αδελφού γίνεται το μάτι και η ψυχή, η φωνή και η μνήμη του Λαού και της Ιστορίας». Με το “Τραγούδι του νεκρού αδελφού”  επι­χειρήσαμε μαζί με τον Κατράκη και τους συνεργάτες μας ένα βήμα προς μια άλλη πρωτόγνωρη περιοχή: Το λαϊκό θέατρο ή καλύτερα τη λαϊκή τραγωδία. Τραγω­δία! Και γιατί όχι τραγούδι; Πράγματι, ίδια λέξη, άφθαρτη μέσα από τους αιώνες. Το λαϊκό τραγούδι της εποχής της λατρείας του Τράγου-Διονύσου παντρεμέ­νο με το μύθο, οδήγησε βασανιστικά στην κατάκτηση μιας καινούργιας θεατρικής φόρμας, που σε κάθε περί­πτωση βρισκόταν σε διάλογο με το λαό.. Ποιος ήταν ο μύθος της σύγχρονης Ελλάδας; Για μας που βγαίναμε μέσα από το Μακρονήσι (Κατράκης, Μπιθικώτσης και υποφαινόμενος), ο σύγχρονος μύθος ήταν ο Εμφύλιος. Εκεί σταυρώθηκε ο λαός μας.»

Στην Ελλάδα του 1962 τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων αναφέρονται για καιρό στη  μεγάλη εξέγερση των καπνοπαραγωγών στο Αγρίνιο. Ένα ακόμη σημαντικό γεγονός που κυριαρχεί στη ειδησεογραφία του 1962 είναι ο εμφύλιος πόλεμος στο Βιετνάμ ο οποίος κλιμακώνεται επικίνδυνα, και βέβαια ένταση στις σχέσεις Αμερικής και Σοβιετικής Ένωσης, με εστία της διαμάχης τους την Κούβα.

Στην Ελλάδα το ίδιο χρόνο και πιο συγκεκριμένα τον μήνα Μάιο ο Γιούρι Γκαγκάριν επισκέπτεται την Αθήνα και ανακηρύσσεται επίτιμος δημότης Αθηναίων, ενώ χιλιάδες κόσμου συγκεντρώνεται στην Πλατεία Δημαρχείου για να δει από κοντά τον Ρώσο κοσμοναύτη. Λίγο μετά ο Φρανκ Σινάτρα θα τραγουδήσει δυο συνεχόμενα βράδια στο Ηρώδειο για φιλανθρωπικούς σκοπούς, καθώς οι εισπράξεις των δυο αυτών παραστάσεων θα διατεθούν για το Νοσοκομείο παίδων Αγία Σοφία και για τους παιδικούς σταθμούς του Δήμου Αθηναίων. 

Ο δίσκος  «Το τραγούδι του Νεκρού αδελφού» είναι συνομήλικος με το βιβλίο του Αντώνη Σαμαράκη «Αρνούμαι», με τους «Αργοναύτες» του Ηλία Βενέζη, με την πρώτη ποιητική συλλογή του Μάνου Ελευθερίου με τίτλο «Συνοικισμοί», ενώ μετράει τα ίδια ακριβως χρόνια με το ποιητικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη «Άσμα ηρωικό και πένθιμο, για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας».


“‘Ενας δίσκος, μια εποχή” με τον Κώστα Φασουλά από το Δεύτερο Πρόγραμμα 103.7.

Παράπλευρες ιστορίες, γεγονότα μικρά και μεγάλα, που συνέβησαν την ίδια περίπου στιγμή που κυκλοφόρησαν ξεχωριστοί δίσκοι της ελληνικής μουσικής ιστορίας.

Kάθε μήνα αποκλειστικά στο ERTecho και ένα νέο επεισόδιο!