“Πρέπει να ξέρεις μηχανή να κόψεις μαύρα μάτια” – «Ο Μάρκος Βαμβακάρης του γραμμοφώνου» – στη μνήμη του Σπύρου Παπαϊωάννου και του Τσάρλς Χάουαρντ

Τρίτη 21 Σεπτεμβρίου, 9 με 10 το βράδυ, στο Δεύτερο Πρόγραμμα.
Ο «Μάρκος του γραμμοφώνου» ήταν η αρχή για την ενασχόληση όλων με αυτό που μετά ονομάστηκε «ρεμπέτικο». Οι πιο καθαρές εκδοχές αυτού του υλικού εκδόθηκαν στα νεώτερα χρόνια από τη συλλογή του Τσάρλς Χάουαρντ. Κάπως έτσι οργανώθηκε, «κούμπωσε» στη σκέψη μου η σημερινή εκπομπή. Ζήτησα από τον Παναγιώτη Κουνάδη, να μας πει από το τηλέφωνο κάποια πράγματα για την «περιπέτεια» της συλλογής δίσκων γραμμοφώνου από τα χρόνια του ’60 ακόμη. Και εκείνη τη στιγμή, ήρθε το νέο της αποχώρησης του Σπύρου Παπαϊωάννου – κορυφαίου της ιστορικής γενιάς μελετητών του ρεμπέτικου. Μέσα απ’ τα χρόνια βέβαια, η μελέτη – όπως και οι μελετητές – του ρεμπέτικου μπορεί να πήραν διαφορετικές κατευθύνσεις, οι νεώτερες γενιές όμως μάθαμε πολλά από τις προσπάθειες όλων.
Το «Κέντρο Έρευνας και Μελέτης του ρεμπέτικου τραγουδιού», η συλλογή δίσκων, φωτογραφικού και δημοσιογραφικού υλικού, οι εκδηλώσεις, οι εκδόσεις δίσκων σε βινύλια, σε ψηφιακή μορφή ή και στο διαδίκτυο κουβαλούν πια μια ιστορία 60 χρόνων. Και αυτή διαμορφώθηκε με τη συμμετοχή πολλών ανθρώπων, διαφορετικών επιλογών και απόψεων. Πρωταγωνιστής βέβαια ήταν πάντα το τραγούδι, η ιστορία και τα συναισθήματα που κουβαλά. Το τραγούδι του «Μάρκου του γραμμοφώνου» στη σημερινή εκπομπή.
Πάντα με την πεποίθηση και με στόχο ότι «Πρέπει να ξέρεις μηχανή να κόψεις μαύρα μάτια» – κι ο στίχος του τίτλου μας δικός του είναι.