Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης – μια ταινία και μια εκδοχή του 2021
Καλεσμένος: Αρίσταρχος Παπαδανιήλ
Πέμπτη 07/11/24, 9 με 10 το βράδυ, στην εκπομπή του Γιώργου Τσάμπρα και στο Δεύτερο Πρόγραμμα 103.7.
Η διατήρηση της μνήμης και η διαχείριση της μουσικής στο χρόνο, είναι ένα διαρκές αντικείμενο αναφοράς. Την περασμένη Κυριακή, βρέθηκα στον κινηματογράφο «Δαναός», στην προβολή της ταινίας «Μαουτχάουζεν». Για να το πω όσο πιο ψυχρά, «περιγραφικά» γίνεται – και δεν είναι εύκολο – είναι η καταγραφή σε εικόνα του θρυλικού στρατοπέδου, στηριγμένη σε ένα ανέκδοτο κείμενο του Ιάκωβου Καμπανέλλη για ένα γύρισμα που δεν έγινε ποτέ και με τη συνοδεία των τραγουδιών του ομώνυμου κύκλου του Μίκη Θεοδωράκη, σε μια εκδοχή με φωνή και βιολοντσέλλο που παίζουν στο χώρο του στρατοπέδου. Με το τέλος της ταινίας, αισθάνθηκα την ανάγκη να γνωρίσω τους ανθρώπους που βρίσκονταν πίσω από αυτήν και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες σκέφτηκαν και πραγματοποίησαν την ταινία.
Κάπως έτσι γεννήθηκε η σκέψη της σημερινής πρόσκλησης στον Αρίσταρχο Παπαδανιήλ – κομβικό πρόσωπο σε όλο αυτό το σχέδιο. Τού ζήτησα να διαλέξει τραγούδια πέρα από τα αυτονόητα, για να περιγράψουμε – όσο γίνεται – μουσικά τις αφορμές για όλα αυτά και τις εμπειρίες του από όλα αυτά. Διάλεξε τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, τραγούδια με στίχους του Ιάκωβου Καμπανέλλη και δύο μόνον άλλα : Το «Είδα τη Σούλα και τον Δεσποτίδη» του Διονύση Σαββόπουλου και ένα απόσπασμα από το μιούζικαλ «Μάλα – Η μουσική του ανέμου» του Νίκου Καρβέλα, με πρωταγωνίστρια την Άννα Βίσση, που διαδραματίζεται επίσης σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, στο Άουσβιτς. Τα υπόλοιπα, θα τα πούμε στην εκπομπή. Πάντα με την πεποίθηση και με στόχο ότι «Πρέπει να ξέρεις μηχανή να κόψεις μαύρα μάτια».
ΣΗΜ : Η φωτογραφία, μετά την προβολή της ταινίας, στην είσοδο του κινηματογράφου.