Την Δευτέρα 20 και την Τρίτη 21 Απριλίου 2020, 8 με 9 το βράδυ, στο Δεύτερο πρόγραμμα 103.7.
Οι δικές της εκδοχές για ιστορικά πρόσωπα και γεγονότα του λαϊκού τραγουδιού της εποχής της.
Σημειώσεις και δικές της φράσεις, από και για την εκπομπή:
Γεννήθηκε στον Πύργο της Ηλείας το 1920… Ο πατέρας, σταφιδέμπορος…
Τέσσερα αδέλφια – δυό αγόρια, δυο κορίτσια. Εκείνη η πιο μικρή…
Τεσσάρων χρονών χάνει τον πατέρα της και η μάνα της – Αθηναία – έρχεται με τα παιδιά στην Αθήνα…“Την πείνα, την ανέχεια, τη γδύμνια θυμάμαι από εκείνα τα χρόνια”.
“Ο φίλος μιας φίλης μου, αδελφός της Αγγέλας Λυκιαρδοπούλου, με πήγε σ’ αυτήν αλλά μου είπε ότι κάνω για λαϊκά… Ακολουθώ τη φωνή του Στράτου…“
Μητσάκης: Γνωρίζονται στην Λυκούργου… Πριν τον πόλεμο… Πάει της συστήνεται και της ζητάει να μεσολαβήσει στο Σέμση για να βγάλει τραγούδια … Ήταν πιο πολλά τα χρήματα από τους δίσκους τότε!
Παντρεύτηκε στην Κατοχή (1943) κι έκανε δυο κόρες.
Ο «Τρελός τσιγγάνος» έχει στίχους του Τσάντα… Δεν αφορά συγκεκριμένο πρόσωπο: «Ο Τσάντας μ’ έβαλε στο λούκι να γράφω τραγούδια… Πήγα να μάθω κιθάρα αλλά την …έσπασα στο κεφάλι κάποιου που ήθελε να πει στον αδελφό μου για το δεσμό μου με τον άντρα μου , προτού παντρευτώ!»
Τον Τσιτσάνη τον γνώρισε προπολεμικά στην «Κολούμπια» και δεν είχαν καμιά έχθρα, μέχρι που εκείνος, θέλησε να …της πάρει τον «Τρελό τσιγγάνο»: «Τα χρόνια που συνεργαστήκαμε ήταν πολύ καλά. Αυτοί οι παλιοί άνθρωποι, ένοιωθαν αλλιώς τη ζωή. Ίσως ήταν η ανέχεια, δεν θέλαν καυγάδες… Κάποια στιγμή όμως, έγινε τρελός για τον «Τρελό τσιγγάνο». Πάω και τον βρίσκω στο «Ροσινιολ» που τραγουδούσε με την Μπέλλου… Μού λέει «μη με εκθέσεις γιατί τα ποσοστά τα παίρνει ο …τάδε». Έλα όμως που φίλος του μού φέρνει το δίσκο και γράφει Τσιτσάνης, Χατζιδάκις, Κακογιάννης… Πάω στην ΑΕΠΙ και ζητώ να κατασχεθούν τα ποσοστά… Δυο χρόνια μετά, δεν είχε πάει κανείς να πάρει τα χρήματα…».
Ακούγοντας αυτά τα τραγούδια σε νεώτερες εκτελέσεις: «Το θέμα είναι πως το ακούς… Για το «Αργοσβήνεις μόνη», μου ‘χε βγάλει την ψυχή ο Τσιτσάνης… Πρόσεξε τι αναπνοές παίρνω και που τις παίρνω! Προτιμούσα να τραγουδώ με τον Στελλάκη Περπινιάδη… Γινόντουσαν οι πρόβες και προσέχαμε γιατί έκανε ένα χιλιάρικο το κερί… Ο Τσιτσάνης με δυσκόλευε περισσότερο απ’ όλους τους άλλους: «Θα πεθάνεις, αλλά δεν θα πάρεις αναπνοή». Ήταν κουραστικό. Αλλά, καλά έκανε. Όλα ήταν μια συνήθεια… Κι εγώ, δεν κοιτούσα ποιος και τι μ’ αρέσει. Κοίταζα να τελειώσω, να πάρω τα λεφτά και να πάω σπίτι μου!».
Η συνεργασία σταματά με τον Τσιτσάνη, όταν εκείνη φεύγει για την Αμερική. Ο Τσιτσάνης παίρνει τη Νίνου. «Και να γράφουν τώρα ότι έδειρα την Νίνου; Με ποιο δικαίωμα; Έχω παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα… Τίποτα δεν υπήρξε… Μεγαλύτερη καρδούλα από τη Νίνου, δεν υπήρξε… Δεν υπάρχει κανείς να την υπερασπιστεί; Ζητούσα το γιο της Νίνου από τότε που έβγαλε ο Φέρρης το «Ρεμπέτικο»…
« Το «Σ’ αγαπώ» γράφτηκε από εμένα, για συγκεκριμένο πρόσωπο… Είχα …στόμα! Και ο συχωρεμένος ο Σέμσης, έμενε κοντά μου… Έτσι έγραφα εγώ…»
«Δεν πήγαινα σε πανηγύρια… Η καλλίτερη μου εμπειρία από πάλκο ήταν στην «Κάβα» στην οδό Σταδίου… Με Γαβαλά και Μειμάρη… Προτού κάνουν επιτυχία…»
Και για την ιστορία:
Την Ιωάννα Γεωργακοπούλου, τη γνώρισα στα χρόνια του ’80. Της άρεσε να λέει ιστορίες. Για το ξεκίνημά της στη δισκογραφία τα προπολεμικά χρόνια. Για το «Δάσος» του Βοτανικού όπου πρωτοανέβηκε τότε στο πάλκο προπολεμικά. Για τον Τούντα, τον Σαλονικιό, τον Τσιτσάνη, τον Μητσάκη, το Χιώτη. Για τον «Τρελό τσιγγάνο» και τα άλλα τραγούδια που σημάδεψαν την διαδρομή της («Αχάριστη», «Συννέφιασε συννέφιασε», «Φυσάει ο μπάτης», «Νύχτες μαγικές», «Γερακίνα», «Φτωχό κομπολογάκι μου», «Μ’ ορκίζεσαι μικρό μου», «Το σταυροδρόμι της ζωής» και τόσα άλλα). Είναι μάλλον η πιο πολυσύχναστη γυναικεία λαϊκή φωνή της δισκογραφίας των 78 στροφών. Από το 1938 μέχρι το 1956 ηχογραφεί, περίπου 230 τραγούδια. Στην νεώτερη δισκογραφία ωστόσο, συμμετέχει ελάχιστα, αν και στα πάλκα παρέμεινε ενεργή σχεδόν ως το τέλος – τραγουδώντας σε μικρούς χώρους, με νεώτερους ερμηνευτές του ρεμπέτικου.
Για το «Πρέπει να ξέρεις μηχανή», ηχογραφήσαμε τις δυο πρώτες εκπομπές στις 28 Φεβρουαρίου του 2006 στο στούντιο G, με ηχολήπτη τον Μάκη Γίγα. Ήταν ευδιάθετη, χαρούμενη αλλά και μαχητική στις θέσεις της κατά την ηχογράφηση. Ζήτησε να δει και τον αγαπημένο της Γιώργο Παπαστεφάνου που ηχογραφούσε σε διπλανό στούντιο. Είπαμε ότι θα συνεχίσουμε. Ήθελε να τραγουδήσει και ζωντανά στο στούντιο, με τη συνοδεία ενός από τους νεώτερους συνεργάτες της. Μόνο που …τη μια μέρα ήθελε τον …τάδε και την αμέσως επόμενη τον … δείνα! Αποφάσισα να μεταδοθούν οι δυό εκπομπές. Μεταδόθηκαν στις 7 και 8 Μαρτίου. Ακούγοντας τη φωνή της από το ραδιόφωνο, τη βρήκε πολύ σκληρή και ζήτησε ν’ αλλάξουμε ηχολήπτη. Το στούντιο ήταν κλεισμένο για Δευτέρα 27 Μαρτίου 2006. «Studio Η, Χριστίνα Σκάντζικα» γράφουν οι σημειώσεις της προετοιμασίας. Πριν φτάσουμε εκεί όμως, ξεκίνησε για εκείνη μια δύσκολη οικογενειακή περίοδος. Αφού έχασε μετά από σύντομη αρρώστια την μια της κόρη, έφυγε και η ίδια από τη ζωή στα 87 της χρόνια. Στις 7 Αυγούστου του 2007.
Πρώτες επιλογές ηχογραφήσεων :
1. Δημήτρη Σέμση Ο ΠΑΣΑΤΕΜΠΑΣ (1938)
2. Κώστα Καρίπη Μ ΕΧΕΙΣ ΚΑΝΕΙ ΣΑΝ ΚΟΥΡΕΛΙ (1940)
3. ΠΕΣ ΤΟ ΝΑΙ ΚΙ ΑΣ ΕΙΝΑΙ ΨΕΜΑ (1940)
4. Κώστα Σκαρβέλη ΜΗ ΣΕ ΠΛΑΝΕΨΟΥΝ ΤΑ ΛΕΦΤΑ (1940)
5. Παναγιώτης Τούντας ΤΟ ΡΟΛΟΓΑΚΙ ΠΟΥ ΦΟΡΕΙΣ (1940)
6. ΤΟΜΠΟΥΡΛΙΚΑ (1940)
1. ΤΡΕΛΛΕ ΤΣΙΓΓΑΝΕ… (Γεωργακοπούλου)
2. ΟΙ ΦΙΛΕΝΑΔΕΣ (Τσιτσάνη)
3. ΑΡΓΟΣΒΗΝΕΙΣ ΜΟΝΗ (Τσιτσάνη)
4. ΑΧΑΡΙΣΤΗ (Τσιτσάνη)
5. ΠΕΦΤΟΥΝ ΤΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΟΙ ΣΤΑΛΕΣ ( Τσαουσάκης – Γεωργακοπούλου)
6. ΝΥΧΤΕΣ ΜΑΓΙΚΕΣ (Τσιτσάνη)
7. Σ’ ΑΓΑΠΩ (Γεωργακοπούλου)
8. ΦΥΣΑΕΙ Ο ΜΠΑΤΗΣ (Γεωργακοπούλου)
9. ΝΗΣΙΩΤΙΣΣΑ (Φώτη Πούλου – ανηψιός της Ιωάννας)
10. ΚΑΛΥΒΙΩΤΙΣΣΑ (Στελλάκη Περπινιάδη)
11. ΓΕΡΑΚΙΝΑ (Τσιτσάνη)
Επιμέλεια – Παρουσίαση: Γιώργος Τσάμπρας
Καλή σας ακρόαση!