Ο Ερνεστ Τσιλλερ μας ενώνει. Μαριλένα Κασιμάτη, ιστορικός τέχνης, συγγραφέας των “Αναμνήσεων” του Σάξωνα Αρχιτέκτονα που τον συναντάς καθημερινά στην Αθήνα και τον προσπερνάς, χάνοντας ομορφιά, αισθητική, ιστορία. Οι αναμνήσεις είναι δια χειρός Τσίλλερ το 1919, λίγα χρόνια πριν το θάνατο του. Το δυσανάγνωστο χειρόγραφο κείμενο στα γερμανικά, εντόπισε η Μαριλένα Κασιμάτη, αναζητώντας το επίμονα στα αρχεία της Εθνικής Πινακοθήκης. Έκανε την μεταγραφή στα Γερμανικά, την μετάφραση στα ελληνικά, φέρνοντας στην επιφάνεια νέα στοιχεία για τον σπουδαίο Αρχιτέκτονα που αν και έβαλε την σφραγίδα του σε 500 δημόσια και ιδιωτικά κτίρια στην Ελλάδα, αν και έστησε γέφυρα” για την μετατροπή της Αθήνας από χωριό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε Ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, αν και συνέβαλε στην ανασκαφή της Ομηρικής Τροίας, του Διονυσιακού Θεάτρου, του Παναθηναϊκού Σταδίου, στην δενδροφύτευση του Λυκαβηττού και πολλά άλλα, πέθανε στο πτωχοκομείο όχι μόνο γιατί έπεσε θύμα Γερμανών απατεώνων που εζήλωσαν την δόξα του Σερπιέρη και θέλησαν με τα κεφάλαια του Τσίλλερ να χτίσουν μεταλλεία στον Μαραθώνα και την Πεντέλη, αλλά και γιατί αρνήθηκε να γίνει λαμόγιο και να βγάλει “μαύρο” χρήμα μέσω της υπερκοστολόγησης έργων όπως του Ζαππείου, αλλά και να κάνει εκπτώσεις στο αρχιτεκτονικό του έργο, έτσι όπως απαιτούσε ο τσιγκούνης χρηματοδότης Συγγρός στην ανέγερση του Δημοτικού Θεάτρου. Άλλα πολύτιμα ιστοριογραφικά στοιχεία της εποχής,όπως λήσταρχοι, προστασία, ξενοδοχεία,ταξίδια, εκδρομές, μεταφορές, φαγητά,όλα ξεδιπλώνονται στις σελίδες του χειροποίητου δίγλωσσου βιβλίου,όπου εξέχουσα θέση έχουν σχέδια και φωτογραφίες της εποχής . Γιατί η Αθήνα κάποτε ήταν αλλιώς. Ο,τι απέμεινε ας το γνωρίσουμε και ας μην το προσπερνάμε. Οι φωτογραφίες είναι από την εγγραφή της εκπομπής στο στούντιο του Δευτέρου Προγράμματος, μαζί με την Λίνα Νικολακοπούλου. Η εκπομπή θα μεταδοθεί το Σάββατο 13 Ιουνίου 2020 από τις 19.00 – 21.00 το βράδυ. Ένα δίωρο δεν ήταν αρκετό. Ευχαριστούμε πολύ κ. Κασιμάτη. Περιμένουμε με αγωνία την νέα σας δουλειά. Μπράβο σας με όλη μου την καρδιά. Φωτογράφος με εθελοντική προσφορά,άρα με αγάπη, η Τιτίνα Μηλιώτη, την οποία ευγνωμονούμε, γιατί αυτά είναι τα αρχεία ΕΡΤ.
Χθες βράδυ, περπάτησα ξανά στο κέντρο της Αθήνας, παρατηρώντας,τα έργα του Τσίλλερ. Παρατήρησα το Χημείο, που δεν είναι μόνο των καταλήψεων και του…Μαλάμη και έφθασα μέχρι την Μαυρομιχάλη στην συμβολή της με την Ακαδημίας, όπου η κατοικία του Σάξωνα Αρχιτέκτονα, μετέπειτα του τραπεζίτη Λασκαρίδη, ανακαινίζεται και μετατρέπεται σε μουσείο, παράρτημα του Βυζαντινού Μουσείου. Η πρόσοψή του όμως ακόμη δεν αποκαλύφθηκε.. Περιμένουμε κυρία Κασιμάτη, με χαρά την ξενάγηση, έτσι όπως μας ξεναγήσατε στην “Αθηναϊκή Τριλογία” και μας “ανοίξατε” τα μάτια. Όταν είμαστε επισκέπτες τουρίστες σε ξένη χώρα, προτεραιότητα η ξενάγηση σε αντίστοιχους χώρους. Η Αθήνα όμως , είναι στους περισσότερους άγνωστη.. Το βιβλίο του Τσίλλερ, μας την συστήνει.