Τρίτη 27/9, 9 με 10 το βράδυ, στο Δεύτερο Πρόγραμμα και στην εκπομπή του Γιώργου Τσάμπρα.
Ένα καΐκι πρόσφυγες, σε ξένους ουρανούς». Το χει περιγράψει πολύ ωραία ο Νίκος Παπάζογλου στους «Φανούς» του. Βρίσκεσαι κάποτε σε κάποιες εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή κι είναι τόση η φλυαρία και η αυτοαναφορικότητα, η διάθεση των διοργανωτών να διαφημιστούν μέσω της πρωτοβουλίας τους, που καταλαβαίνεις πιο καλά την ουσία των τραγουδιών. Τα τραγούδια τα λένε όλα καλλίτερα, πιο σύντομα και αν πετυχαίνουν απολύτως το στόχο τους, μας φορτίζουν περισσότερο το συναίσθημα και κινητοποιούν τη σκέψη. Ξεκινώντας λοιπόν από τον ήχο που κατέγραψε η δισκογραφία στη Σμύρνη, στην Πόλη αλλά και στην Αμερική των αρχών του 20 ου αιώνα, μπορούμε να παρακολουθήσουμε το ταξίδι στα 100 χρόνια που μεσολάβησαν από την Μικρασιατική καταστροφή. Οι πρώτες καταγραφές, οι πέντε μαέστροι της Σμύρνης που καθόρισαν τα ακούσματα της κυρίως Ελλάδας στην Αθήνα του ’30, το πέρασμα στα ακούσματα της κυρίως Ελλάδας. Μετά την Κατοχή και στα χρόνια του ‘50, η «λήθη. Κι ύστερα, στα νεώτερα χρόνια και στις νεώτερες γενιές, η αναθέρμανση των σμυρνέικων ακουσμάτων. Από τη Ρόζα Εσκενάζη, τη Μαρίκα Παπαγκίκα , τον Αντώνη Νταλγκά και τις Εστουδιαντίνες της Σμύρνης και της Πόλης, στα σμυρνέικα ακούσματα του Μάρκου Βαμβακάρη. Κι από εκεί στον Γιώργο Νταλάρα, την Χαρούλα Αλεξίου, τη Γλυκερία, την «Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας Βόλου» κι όσους άλλους παίζουν, τραγουδούν και επηρεάζονται μουσικά και θεματολογικά στην Ελλάδα του 21ου αιώνα.
Στις σκέψεις και στις επιλογές μας συμμετέχουν και παρεμβαίνουν εκπρόσωποι δυό μακρινών μεταξύ τους γενεών : ο Παναγιώτης Κουνάδης – από τους «υπεύθυνους» για την καταγραφή των ανθρώπων και του υλικού της Μικράς Ασίας εδώ και 60 (!) χρόνια και ο Γιάννης Παπαγεωργίου – που πολύ νέος, βρέθηκε να καταγράφει στη λεπτομέρειά του το υλικό του Κώστα Σκαρβέλη – ενός από τους πέντε μαέστρους που λέγαμε πριν.
Πάντα με την πεποίθηση και με στόχο ότι «Πρέπει να ξέρεις μηχανή να κόψεις μαύρα μάτια».
ΥΓ1: Στη φωτογραφία της ανάρτησης, βλέπουμε το Θέατρο της Σμύρνης, από επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αιώνα. Χτισμένο στην παραλία της, το περίφημο «Και», καταστράφηκε το 1922. Στα νεώτερα χρόνια, έγινε εξώφυλλο μιας έκδοσης του Λυκείου των Ελληνίδων με «Τραγούδια και χορούς από τη Σμύρνη και την Ερυθραία της Μικράς Ασίας» και από εκεί το «δανειστήκαμε» και εμείς. Την εικόνα της ανάρτησης, διαμόρφωσε ο Πέτρος Παράσχης.