Τα Πουλιά και οι Ήχοι τους

Η παρατήρηση πουλιών είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος να απομακρυνθούμε από τη διασπασμένη διαδικτυακή ζωή, όπου η προσοχή μας μεταπηδά από θέμα σε θέμα κάθε λίγα δευτερόλεπτα. Μια μορφή φιλοσοφικής πρακτικής, που ενισχύει την ενσώματη συνείδηση και την παρουσία στο παρόν, καλλιεργώντας την ευαισθησία προς τον μη-ανθρώπινο κόσμο και την αναγνώριση της ετερότητας.

Τα δέντρα εξαφανίζονται, και μαζί και οι κάτοικοί τους. Η Σλοβάκικη δισκογραφική εταιρία mappa editions είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη απέναντι στην κρίση αυτή, και με τα χρόνια έχει χτίσει μια εργογραφία από ηχογραφήσεις περιβάλλοντος και πειραματικές συνθέσεις, που εστιάζει στην ενδοσκοπική ηλεκτρονική μουσική.

Στο βιβλίο «Τα Πουλιά» της Daphne du Maurier (1952) οι φτερωτοί μας φίλοι σταματούν να τραγουδούν και αρχίζουν να σκοτώνουν˙μία παραβολή που αναδεικνύει τον θανάσιμο κίνδυνο τον οποίο επιφυλάσσει η αλόγιστη εξέλιξη και η αδυναμία του ανθρώπου να συμφιλιωθεί με τον φυσικό κόσμο

«Αν ένα πουλί μπορούσε να πει με ακρίβεια τι τραγουδάει, γιατί τραγουδάει, και τι είναι αυτό που το κάνει να τραγουδάει, δε θα τραγούδαγε» (Πωλ Βαλερύ)

Στην ορνιθολογία ο όρος «καθρέφτης» (speculum) περιγράφει μια συγκεκριμένη ανακλαστική περιοχή στο φτέρωμα ορισμένων πουλιών, στις φτερούγες ή στον λαιμό˙ μια λαμπερή ή ιριδίζουσα επιφάνεια που αντανακλά έντονα το φως και λειτουργεί σαν οπτικό σήμα, για προσέλκυση συντρόφου ή για αναγνώριση μεταξύ του είδους.

Στην Ιαπωνική κουλτούρα, οι γερανοί στην αρχαιότητα λατρεύονταν ως πνευματικά πουλιά, θεωρούνταν ιερά: πως ζούσαν 1.000 χρόνια, συμβολίζοντας τη μακροζωία και την ευτυχία. Και καθώς ζευγαρώνουν μια φορά εφ' όρου ζωής, συνδέονται με την αφοσίωση και την πίστη.

Ο γερανός είναι ένα διαβατάρικο πουλί, ένας εποχικός μετανάστης που αναχωρεί το φθινόπωρο από τις βόρειες περιοχές της Ευρώπης και της Ασίας για να διαχειμάσει σε θερμότερα μέρη, και επιστρέφει την άνοιξη στους τόπους αναπαραγωγής του.

Τα πουλιά στην Αρμενική λαϊκή παράδοση συμβολίζουν την ελευθερία, τη λαχτάρα, και τους δεσμούς με την πατρίδα. Τα λαμπερά τους χρώματα και το πέταγμα με χάρη στον ουρανό έμοιαζαν θαύμα αισθητικό˙ έτσι στο μεσαίωνα οι μικρογραφίες των πουλιών ξεχώριζαν στην διακοσμητική γραφή, την καλλιγραφία Trchnagir (μια σύνθετη λέξη που προέρχεται από το πουλί και τη γραφή): μια μοναδική παράδοση διακοσμητικών γραμμάτων, όπου όλα τα γράμματα του αλφαβήτου παρουσιάζονται ως πουλιά.

«"կռունկ" (γερανέ), σαν ευλογία, κατεβαίνεις στην καρδιά μου… / Αν έρχεσαι σαν αγγελιοφόρος — τι νέα έχεις φέρει από τη γη μου;» Ο γερανός όμως σιωπά. Στίχοι που αποδίδονται στον Nahapet Kuchak, ποιητή και βάρδο του μεσαίωνα, ξακουστό για τα τετράστιχά του. Ο γερανός εδώ ένας ενδιάμεσος, μεταξύ δύο κόσμων˙ για τους Αρμένιους της διασποράς, ένα σύμβολο της εκτοπισμένης ψυχής που λαχταρά την πατρίδα, και την ελπίδα για αναγέννησή της. Μάρτυρας ανείπωτων γεγονότων, φορέας μνήμης, παρών αλλά σιωπηλός, όπως το συλλογικό τραύμα, που περνά άρρητα από γενιά σε γενιά.