Εντευκτήριο ιδεών

Ο Τόλης Καζαντζής για τον Γιάννη Σκαρίμπα και το τετράτομο έργο του για το 1821. Ο Γιάννης Σκαρίμπας γεννήθηκε στο Αίγιο το 1893. Από το 1922 ώς τον θάνατό του, στις 21 Ιανουαρίου 1984, έζησε στη Χαλκίδα, βιοποριζόμενος ως τελωνοφύλακας και γράφοντας τα βιβλία του. Θεωρείται από τους σημαντικότερους συγγραφείς της εποχής του ’30, έχοντας προσφέρει πολλά στην ποίηση, στην πεζογραφία, στο θέατρο και στο δοκίμιο. Τα έργα του μιλούν για μία ολόκληρη εποχή μισού και πλέον αιώνα, κινούμενα στον χώρο του παραλόγου με μία ιδιότυπη γλώσσα και εξίσου ιδιότυπο ύφος. Το 1971, μέσα στη δικτατορία, με αφορμή από τον εορτασμό των 150 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, ο Σκαρίμπας εκδίδει το τρίτομο έργο του Το ’21 και η αλήθεια, που θα επανεκδοθεί ―τετράτομο πλέον― τέσσερα χρόνια αργότερα. Ο πεζογράφος και δοκιμιογράφος Τόλης Καζαντζής (Θεσσαλονίκη, 1938-1991), λίγο καιρό μετά την έκδοση του βραβευμένου πεζογραφήματός του «Μια μέρα με τον Σκαρίμπα», μίλησε για την πολυσυζητημένη, λόγω της αιρετικότητάς της, προσέγγιση του Σκαρίμπα στην Επανάσταση του 1821. Παραγωγή και παρουσίαση: Γιώργος Κορδομενίδης

Εντευκτήριο ιδεών | 18 03 2023 Μαριανίνα Κριεζή (1947-6.2.2022): Ένα ψηφιδωτό πορτραίτο. Για τη στιχουργό εξαιρετικά δημοφιλών τραγουδιών (και στιχουργό όλων των τραγουδιών της εμβληματικής εκπομπής «Εδώ Λιλιπούπολη» του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας), συγγραφέα και μεταφράστρια...

Η Βάνα Χαραλαμπίδου, δημοσιογράφος του πολιτιστικού ρεπορτάζ, παραγωγός ραδιοφωνικών εκπομπών, συγγραφέας και ιδρύτρια του 9,58fm της ΕΡΤ3, είναι ακούραστη ταξιδεύτρια. Έχει ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη (αμέτρητες φορές), στην Τροία, στο Αϊβαλί, στην Πέργαμο και στο Λιβίσι, στην Καππαδοκία και στην Αντιόχεια, στην Παλμύρα, στην Αλεξάνδρεια και στο Κάιρο, στην Οδησσό, στην Πετρούπολη και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου.  Για τη Βάνα Χαραλαμπίδου, οι τόποι είναι ζωντανοί παλλόμενοι οργανισμοί ή σιωπηλοί ερειπιώνες, με απόηχους αναμνήσεων επιθυμιών, φόβων και πόθων ενός πολυκύμαντου βίου, μιας προηγούμενης θρυλικής ζωής, ενός συχνά αιματοβαμμένου παρελθόντος, που αξίζει να μην ξεχαστεί. Οι πόλεις είναι οι άνθρωποί τους, είναι ανάσες, ίχνη βημάτων και συναρπαστικές βιογραφίες προσώπων μυθικών διαστάσεων.  Στο αυτό το επεισόδιο του «Εντευκτηρίου ιδεών», η Βάνα Χαραλαμπίδου μας ξεναγεί στον πιο αγαπημένο από τους τόπους που επισκέφθηκε, την Κωνσταντινούπολη. Παραγωγή και παρουσίαση: Γιώργος Κορδομενίδης

H Καίη Τσιτσέλη (Μασσαλία, 1926 - Αθήνα, 2001) υπήρξε πεζογράφος και μεταφράστρια. Έζησε μεγάλα χρονικά διαστήμα σε ευρωπαϊκές, ασιατικές και αφρικανικές χώρες, μέχρι το 1964, οπότε εγκαστάθηκε οριστικά στην Ελλάδα. Οι ιστορίες της χαρακτηρίζονται από δωρική απλότητα πάνω σε ρεαλιστική βάση. Στην εκπομπή ακούγεται να διαβάζει αποσπάσματα από κείμενά της και να μιλά εν συντομία για τη ζωή της, για την προτίμησή της στο διήγημα, για το γεγονός ότι έγραφε κυρίως στα αγγλικά, για τα θέματα της πεζογραφίας της, για τη δύσκολη και αργή ενσωμάτωσή της στην ελληνική πραγματικότητα αλλά και για τις πρώτες απόπειρές της να γράψει στα αγγλικά. Η Λίλα Παλαιολόγου, κόρη της Τσιτσέλη, μιλά για την Καίη ως μητέρα, καθώς και για τις συγγραφικές συνήθειές της. Παραγωγή και παρουσίαση: Γιώργος Κορδομενίδης

Εντευκτήριο ιδεών |25 Φεβρουαρίου Ένα υπέροχο ταξίδι: Περού, Χιλή, Παταγονία. H δημοσιογράφος Άσπα Πάσιου, διευθύντρια περιοδικών και ραδιοφωνικών σταθμών στο παρελθόν, πραγματοποίησε ένα αυτοσχέδιο αλλά και μαγευτικό 20ήμερο ταξίδι στο Περού, στη Χιλή και στην Παταγονία, με ολιγομελή συντροφιά. Αξιώθηκε μ...

Λούλα Αναγνωστάκη: «Ο ουρανός κατακόκκινος». Η Λούλα (επισήμως: Αγγελική-Θεανώ) Αναγνωστάκη [Θεσσαλονίκη, 4 Δεκεμβρίου 1928 – Αθήνα, 8 Οκτωβρίου 2017]) υπήρξε η σημαντικότερη Ελληνίδα θεατρική συγγραφέας και ταυτόχρονα μία από τις δυναμικότερες μορφές της ελληνικής δραματουργίας. Ήταν η μικρότερη αδελφή του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη, μαζί με τον οποίο βίωσε τις πικρές εμπειρίες της Κατοχής και του ... Read more

Κάρολος Τσίζεκ: Μία αποσπασματική αυτοβιογραφία (μέρος 2ο). Ο Κάρολος Τσίζεκ γεννήθηκε στην Μπρέσια της Ιταλίας το 1922, μεγάλωσε, σπούδασε, εργάστηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και πέθανε στις 14 Δεκεμβρίου 2013. Στο ενδιάμεσο, έζησε μία πλούσια σε εμπειρίες και ιδιαιτέρως δημιουργική ζωή, ως ζωγράφος, χαράκτης, γραφίστας, καλλιτεχνικός επιμελητής εκδόσεων, δάσκαλος ιταλικών, μεταφραστής αλλά και λογοτέχνης. Πέθανε στις ... Read more

Ο Κάρολος Τσίζεκ γεννήθηκε στην Μπρέσια της Ιταλίας το 1922, μεγάλωσε, σπούδασε, εργάστηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και πέθανε στις 14 Δεκεμβρίου 2013. Στο ενδιάμεσο, έζησε μία πλούσια σε εμπειρίες και ιδιαιτέρως δημιουργική ζωή, ως ζωγράφος, χαράκτης, γραφίστας, καλλιτεχνικός επιμελητής εκδόσεων, δάσκαλος ιταλικών, μεταφραστής αλλά και λογοτέχνης. Πέθανε στις 14.12 2013. Το 2010, ο φωτογράφος και εικονολήπτης Σάκης Βαβαλίδης τον μαγνητοσκόπησε αφιλοκερδώς ―για λογαριασμό του Εντευκτηρίου― ενώ αφηγούνταν περιστατικά από τη ζωή του. Στο πρώτο μέρος του αφιερώματος, ο Τσίζεκ ακούγεται να μιλά: για τους Τσέχους γονείς του, για τη μετανάστευσή τους πρώτα στην Ιταλία (όπου γεννήθηκε ο ίδιος) και κατόπιν στην Ελλάδα, καθώς και για τη δύσκολη διαβίωσή τους εδώ· για τη φοίτησή του στο ιταλικό σχολείο της Θεσσαλονίκης· για τους εβραίους συμμαθητές του και για τους εβραίους συναδέλφους του πατέρα του σε βιοτεχνία καλτσοποιϊας, οι περισσότεροι από τους οποίους χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα· για τη φιλία του με τον Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη και για όσα έμαθε από εκείνον· για το εμβληματικό περιοδικό «Κοχλίας», που δημιούργησαν ο «γράφικερ» [:γραφίστας] Γιάννης Σβορώνος, ο Πεντζίκης και ο Γιώργος Κιτσόπουλος. Παραγωγή και παρουσίαση: Γιώργος Κορδομενίδης

Ο ποιητής, δοκιμιογράφος και μεταφραστής Θανάσης Χατζόπουλος παρουσιάζει το βιβλίο του «Η στάση του πελαργού: Μικροδοκίμια» (Εκδόσεις Στερέωμα) και διαβάζει τρία κείμενα από αυτό. Ακούγονται σπαράγματα από κριτική του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου για το βιβλίο.     2/ Η Κύπρια πεζογράφος Κωνσταντία Σωτηρίου μιλά για το βιβλίο της «Brandy Sour: Μυθιστόρημα σε είκοσι δύο δωμάτια» (Εκδόσεις Πατάκη) και διαβάζει ένα απόσπασμα από αυτό. Παραγωγή και παρουσίαση: Γιώργος Κορδομενίδης

Από τους παπύρους και τις περγαμηνές της αρχαιότητας μέχρι τις μέρες μας: μία αδιάσπαστη αλυσίδα θαυμαστών εφευρέσεων και διαρκούς εκσυγχρονισμού. Αυτήν την εξελικτική διαδικασία του βιβλίου παρουσιάζει η εκπομπή, με την πολύτιμη συνδρομή της Βάνας Χαραλαμπίδου, αντλώντας υλικό από τα βιβλία της Irene Vallejo «Πάπυρος: Η περιπέτεια του βιβλίου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα» (μετάφραση Κλεοπάτρας Ελαιοτριβιάρη, εκδόσεις Μεταίχμιο) και του Jean George «Γραφή: Η μνήμη των ανθρώπων» (μετάφραση Θωμά Γκόρπα, εκδόσεις Δεληθανάση ― εξαντλημένο από την αγορά). Παραγωγή και παρουσίαση: Γιώργος Κορδομενίδης

Εντευκτήριο ιδεών | 14 Ιανουαρίου 2023 Ποίηση επί έξι: Η Μαρία Καραγιάννη, ο Σταύρος Ζαφειρίου, ο Σάκης Σερέφας, ο Βασίλης Αμανατίδης, ο Δημήτρης Λεοντζάκος και η Δήμητρα Κατιώνη διαβάζουν ποιήματά τους.Η ηχογράφηση προέρχεται από ερασιτεχνική μαγνητοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε το 2009 στο Underground Eντευκτήριο. Παραγωγή και παρουσίαση: Γιώργος Κορδομενίδης ...

Εντευκτήριο ιδεών | 7 Ιανουαρίου 2023 Μία επίσκεψη στο σπίτι του Ντίνου Χριστιανόπουλου, Σκεπαστού 17, Σαράντα Εκκλησιές: Ο ποιητής αυτοβιογραφείται και μιλά για το σπίτι στο οποίο γεννήθηκε, για το περιοδικό «Διαγώνιος» και τις Εκδόσεις Διαγωνίου, για τη Μικρή Πινακοθήκη «Διαγώνιος», για το μουσικό σχήμ...

Πρωτοχρονιάτικες ιστορίες: Παραδοσιακά κάλαντα της Μικράς Ασίας, τραγουδισμένα α καπέλα από τον παραγωγό της εκπομπής, όπως τα έλεγε όταν ήταν παιδί· ο Τέλλος Φίλης διαβάζει Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι και Άντον Τσέχωφ· η Κική Δημουλά το ποίημά της «Απόγευμα Πρωτοχρονιάς»· η Σοφία Γεωργαλλίδη ένα πεζό της· ...

Χριστουγεννιάτικες ιστορίες. Διαβάζουν: Ο Μίλτος Σαχτούρης το ποίημά του «Τα λυπημένα Χριστούγεννα των ποιητών»· η Άννα Συνοδινού την ιστορία του Φώτη Κόντογλου «Παραμονή Χριστούγεννα»· ο Δημήτρης Χορν το ποίημα του Τ.Σ. Έλιοτ «Το ταξίδι των μάγων»· ο Τέλλος Φίλης το ομότιτλο ποίημα της Ζωής Καρέ...

Εντευκτήριο ιδεών | 17 Δεκεμβρίου 2022: Τασούλα Επτακοίλη – Βασίλης Τερζόπουλος – Γιώργος Τούλας – Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη (για τη Γιλά Μοσάεντ)

Εντευκτήριο ιδεών | 10 Δεκεμβρίου 2022 Πασκάλ Μπρυκνέρ, Πάνος Θεοδωρίδης, Αλεξάνδρα Πλαστήρα: 1/ Παρουσίαση (μαζί με τον Δημήτρη Η. Παστουρματζή) του βιβλίου του Πασκάλ Μπρυκνέρ «Ο πειρασμός της αθωότητας». 2/ Ο Πάνος Θεοδωρίδης διαβάζει ποιήματά του από την ανέκδοτη ενότητα «Arabien» (από το ...

Εντευκτήριο ιδεών 3 Δεκεμβρίου 2022 «Τρεις (διαφορετικές) φωνές» 1/ Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος μιλά για το μυθιστόρημά του «Η ανέγγιχτη» και διαβάζει αποσπάσματα από αυτό. 2/ Ο Δημήτρης Δημητριάδης διαβάζει σελίδες από το βιβλίο του «Η ανθρωπωδία: Μια ατελής χιλιετία. Βιβλία 3ο και 9ο». Προλογίζει ο ...

4 Μαρτίου 1965 Τρία μέλη της Ακαδημίας Αθηνών αποφασίζουν να υποστηρίξουν την υποψηφιότητα του ποιητή (Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας 1963) για την κενή έδρα στην Τάξη των Γραμμάτων και των Τεχνών. Ο Σεφέρης αποδέχεται προφορικά αυτήν την τιμητική πρόταση. Μάρτιος 1966 Η πλειοψηφία της ολομέλειας της Ακαδημίας Αθηνών, μετά από δολιχοδρομίες, απορρίπτει την υποψηφιότητα Σεφέρη. Δεν ήταν η πρώτη φορά που το βαθύ λογοτεχνικό κατεστημένο τον πολεμούσε, άλλοτε φανερά και άλλοτε από το παρασκήνιο.  Το χρονικό αυτής της θλιβερής, για τα λογοτεχνικά μας πράγματα, ιστορίας ξετυλίγει στην εκπομπή ο νεοελληνιστής Χαράλαμπος Καράογλου, ομότιμος καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.