«կռունկ (γερανέ), σαν ευλογία, κατεβαίνεις στην καρδιά μου…
Αν έρχεσαι σαν αγγελιοφόρος — τι νέα έχεις φέρει από τη γη μου;»
Ο γερανός όμως σιωπά. Στίχοι που αποδίδονται στον Nahapet Kuchak, ποιητή και βάρδο του μεσαίωνα, ξακουστό για τα τετράστιχά του. Ο γερανός εδώ ένας ενδιάμεσος, μεταξύ δύο κόσμων˙ για τους Αρμένιους της διασποράς, ένα σύμβολο της εκτοπισμένης ψυχής που λαχταρά την πατρίδα, και την ελπίδα για αναγέννησή της. Μάρτυρας ανείπωτων γεγονότων, φορέας μνήμης, παρών αλλά σιωπηλός, όπως το συλλογικό τραύμα, που περνά άρρητα από γενιά σε γενιά.
Η Mary Kouyoumdjian είναι Αρμένιο-Αμερικανίδα πρώτης γενιάς, συνθέτρια και σκηνοθέτρια ντοκιμαντέρ. Στο έργο της «Σιωπηλοί Γερανοί», χρησιμοποιεί μια ηχητική παλέτα που βασίζεται στην κληρονομιά της: ενσωματώνοντας μαρτυρίες επιζώντων, ήχους περιβάλλοντος, ραδιοφωνικά αρχεία και διασκευές από παραδοσιακό υλικό, δημιουργεί ένα μουσικό ντοκιμαντέρ που δίνει φωνή σε όσους χάθηκαν, και σε όσους ζουν και μπορούν να μιλήσουν εκ μέρους τους. Η ίδια λέει πως «όσοι χάθηκαν κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας είναι γερανοί με τον δικό τους τρόπο, ανίκανοι να μιλήσουν για τις φρικαλεότητες που συνέβησαν, και είναι ευθύνη των ζωντανών να τους δώσουν φωνή».
Το έργο “Silent Cranes” γράφτηκε το 2015 ύστερα από ανάθεση του Kronos Quartet, κυκλοφόρησε όμως για πρώτη φορά στον δίσκο τους “Witness” τον προηγούμενο μήνα. Την ίδια χρονιά όμως, στην επέτειο των 100 χρόνων από την γενοκτονία των Αρμενίων, κυκλοφορεί ο δίσκος του Roberto Paci Dalò “1915 The Armenian Files”. Ένα πολυμεσικό έργο όπου, ανάμεσα στους ήχους της μουσικής, ο φιλόσοφος Boghos Levon Zekiyan απαγγέλλει ποιήματα του Daniel Varoujan: ποιητή των αρχών του 20ου αιώνα που σε ηλικία 31 ετών απελάθηκε και δολοφονήθηκε από την κυβέρνηση των Νεότουρκων.
Απόψε ο παρΑξενος_ελκυστΗς, εγκαινιάζοντας έναν κύκλο εκπομπών γύρω από τα πουλιά, με αφορμή την επέτειο των 110 ετών από την γενοκτονία των Αρμενίων (24 Απριλίου) και την κυκλοφορία του δίσκου “Witness” των Kronos Quartet, γίνεται σιωπηλός μάρτυρας στο συλλογικό τραύμα ενός λαού. Σε μια χρονική στιγμή που παρακολουθούμε ζωντανά μια αντίστοιχη γενοκτονία του Παλαιστινιακού λαού, ενάντια στην καταστροφή του κόσμου, μια μόνο άμυνα: η δημιουργική πράξη.
Επιμέλεια-Παρουσίαση: Μαριλένα Μαραγκού
Επιμέλεια ήχου: Δώρα Ιωακειμίδου
Ο παρΑξενος_ελκυστΗς μεταδίδεται κάθε Μεσάνυχτα Δευτέρας προς Τρίτη και Τρίτης προς Τετάρτη, πάντα από το Τρίτο Πρόγραμμα