[ Το βράδυ μετά την κηδεία του στρατάρχη Γκαβρίλοφ, όταν σταμάτησαν να βροντούν τα χάλκινα πνευστά της στρατιωτικής ορχήστρας, όταν δίπλωσαν πάλι τα πένθιμα λάβαρα, αφού πέρασαν χιλιάδες συμμετέχοντες στην κηδεία, και το πτώμα του ανθρώπου πάγωνε στη γη μαζί με αυτή τη γη, ο Ποπόφ αποκοιμήθηκε στο δωμάτιό του και ξύπνησε σε μια ώρα ακατανόητη στον ίδιο, καθισμένος στο τραπέζι….
Στο παράθυρο σερνόταν η λευκή σελήνη που είχε κουραστεί να τρέχει βιαστική…
Η πανσέληνος, στρογγυλή σαν γυναίκα εμπόρου, αρμένιζε πίσω από τα σύννεφα, κουρασμένη από το να βιάζεται συνεχώς.
Ήταν η ώρα που ξυπνούσε η μηχανή της πόλης, που άρχιζαν να σφυρίζουν οι σειρήνες των εργοστασίων. Οι σειρήνες σφύριζαν για πολύ, αργά -μία, δύο, τρεις φορές, πολλές- ενώνοντας σε ένα γκρίζο ουρλιαχτό πάνω από την πόλη. Ήταν απολύτως αντιληπτό ότι με αυτές τις σειρήνες ούρλιαζε η ψυχή της πόλης, παγωμένη τώρα από τη σελήνη. ]
Η νουβέλα του Μπορίς Πιλνιάκ βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα σχετικά με το θάνατο του διάσημου στρατηγού του Κόκκινου Στρατού, που συνέβη υπό μυστηριώδεις συνθήκες.
«ένας στρατάρχης του Κόκκινου Στρατού, ένας ήρωας του Εμφυλίου, ένας ήρωας της μεγάλης Ρωσικής επανάστασης, ένας άνθρωπος θρύλος, αυτός που είχε τη βούληση και το δικαίωμα να στέλνει ανθρώπους να σκοτώνουν ομοίους τους και να πεθαίνουν»
Χαρακτηρισμένη ως «αντεπαναστατική» και «συκοφαντική απέναντι στην Κεντρική Επιτροπή και στο Κόμμα» λογοκρίθηκε αμέσως μόλις δημοσιεύθηκε.
Είναι ένα από τα πρώτα λογοτεχνικά κείμενα που περιγράφουν εκ των έσω τη διαβολική μηχανή της επανάστασης.
Με την ψυχρότητα και την ακρίβεια μιας κάμερας, με στυλ κινηματογραφικό και γράψιμο με μικρές φράσεις, μια τρελαμένη σελήνη παρατηρεί τις περίεργα ύποπτες κινήσεις των ανθρώπων σε μια πόλη-μηχανή που την τυλίγει η ομίχλη και τη διαπερνούν τα φώτα των αυτοκινήτων καθώς τρέχουν ξέφρενα προς κάθε κατεύθυνση, μέσα στη νύχτα.
Ακούμε:
- Ryuichi Sakamoto & Alva Noto
- Meredith Monk
- Μουσική του Giuseppe Becce από την ταινία «Το εργαστήρι του Δρ. Καλιμπάρι»
- Alva Noto
- Erik Friedlander
- Frank Martin
- Ryuichi Sakamoto
Αφήγηση, Επιμέλεια μουσικής: Αφροδίτη Κοσμά
Ηχητική επεξεργασία: Τάσος Μπακασιέτας
*Το σήμα της εκπομπής είναι μουσική του Μάριου Στρόφαλη
Μπορίς Πιλνιάκ: «Η Νουβέλα της Άσβεστης Σελήνης»
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Ιωαννίδου
Εκδόσεις Άγρα, Αθήνα 2024.
