«Πρέπει να ξέρεις μηχανή να κόψεις μαύρα μάτια» – Ο Στέλιος Καζαντζίδης τραγουδά Μανώλη Χιώτη. «Αν ψάξετε τα στήθια μου / θα βρείτε τα σημάδια…» [Μέρος 2ο]

Τρίτη 22 και Τετάρτη 23 Μαρτίου, 9 με 10 το βράδυ, στο Δεύτερο Πρόγραμμα.

26 Μαρτίου 1963. Πριν 59 χρόνια! Εκείνη τη μέρα, ο Στέλιος Καζαντζίδης θα ηχογραφήσει ένα τελευταίο μικρό δισκάκι με δυο τραγούδια του Μανώλη Χιώτη. Αυτά, απόλυτα ενταγμένα πια στο δικό του ερμηνευτικό κλίμα εκείνη την εποχή. Το “Την έδιωξα κι όμως την αγαπώ”, είναι αυτό που θα ακουστεί περισσότερο. Δεν ξέρω αν ήδη γνωρίζει ότι με την αποχώρησή του από την «Κολούμπια» τότε, πάντως έτσι κλείνει ο κύκλος της συνεργασίας τους.

Μιας συνεργασίας που κράτησε 9 περίπου χρόνια και απέδωσε περισσότερα από 30 τραγούδια – δημιουργίες του Χιώτη που τραγούδησε ο Καζαντζίδης. Αυτά τα τραγούδια θα ακούσουμε σήμερα και αύριο στην εκπομπή – αυτές τις μέρες που παράλληλα συμπληρώνονται 101 χρόνια από τη γέννηση του Χιώτη και 52 από το θάνατό του.

Δύο σπουδαίοι άνθρωποι του λαϊκού τραγουδιού, δυο στενοί φίλοι για χρόνια αλλά και δυο αντίθετοι δρόμοι στην πορεία του είδους. Ο Χιώτης, με την δημιουργία και την εμφάνισή του, υπήρξε βασικός υποστηρικτής του “δόγματος” ‘το μπουζούκι στα σαλόνια’. Ο Καζαντζίδης, με το τραγούδι αλλά και με τη ζωή του, υπερασπίστηκε μέχρι τέλους την ‘ταπεινή’ καταγωγή του λαϊκού τραγουδιού.

Συνεργάστηκαν στη δισκογραφία, κυρίως στα “δύσκολα” χρόνια του ’50, σε μια εποχή που και οι δυο, δεν είχαν διαμορφώσει απόλυτα το πρόσωπο μέσα από το οποίο πέρασαν στα νεότερα χρόνια. Ο Χιώτης κουβαλούσε ακόμα το τρίχορδο μπουζούκι και αρκετή από τη βαριά μελαγχολία εκείνης της εποχής. Γράφει τότε κάποια απ’ τα πιο “θανατερά” ζεϊμπέκικα για τη φωνή του Καζαντζίδη και μετά τον οδηγεί σ’ έναν πιο “κανταδόρικο”, πιο “ελαφρό” τρόπο ερμηνείας. Κάποια τραγούδια όμως, Χιώτης και Καζαντζίδης, θα κάνουν μαζί και στις αρχές της δεκαετίας του ’60, όταν ο συνθέτης έχει ν’ ακουμπήσει σ ένα συγκεκριμένο και εξαιρετικά επιτυχημένο πρότυπο τραγουδιστή αλλά και οι δυο μαζί – ο ένας με το μπουζούκι του, ο άλλος με τη φωνή του – βρίσκονται να υπηρετούν το όραμα του “έντεχνου” λαϊκού τραγουδιού στο πλευρό του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Χατζιδάκι – οι “ιστορικές” συγκυρίες, νομίζω, ότι λένε πολλά για τη φυσιογνωμία κάποιων απ’ αυτά τα τραγούδια. Ακούμε τα τραγούδια και περιγράφουμε την εποχή μέσα από αφηγήσεις, εμπειρίες και σκέψεις.

Πάντα με την πεποίθηση και με στόχο ότι «Πρέπει να ξέρεις μηχανή να κόψεις μαύρα μάτια».