Τρίτη εκπομπή με ζωντανές και ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις του μαέστρου HANS KNAPPERTSBUSCH (1888-1965)
Richard Wagner: Parsifal: πρώτη πράξη (αρχή).
Λαμβάνουν μέρος – κατά σειρά εμφάνισης – οι καλλιτέχνες:
Gurnemanz, γηραιότερος ιππότης του Δισκοπότηρου, ο βαθύφωνος Ludwig Weber. Kundry, η υψίφωνος Martha Mödl. Amfortas, βασιλιάς της Αδελφότητας του Δισκοπότηρου, ο βαρύτονος Dietrich Fischer-Dieskau. Συμμετέχουν τέσσερεις ακόλουθοι και ιππότες.
Την Ορχήστρα του Φεστιβάλ του Bayreuth διευθύνει ο Hans Knappertsbusch, από ζωντανή ηχογράφηση, στις 16 Αυγούστου 1955, ανέκδοτη ως το 2023. Πρώτη παρουσίαση από την Ελληνική Ραδιοφωνία.
“Το Graal, σύμφωνα με τη δική μου ερμηνεία, είναι το Δισκοπότηρο που χρησιμοποιήθηκε στον Μυστικό Δείπνο. Σε αυτό ο Ιωσήφ εκ Αριμαθαίας συνέλεξε το αίμα του Λυτρωτή, όταν βρισκόταν επί του Σταυρού.”
Richard Wagner, σε επιστολή προς τη Mathilde Wesendonck.
Ο Parsifal είναι το κύκνειο άσμα, η τελευταία όπερα του ρομαντικού συνθέτη. Πρόκειται επίσης για το μοναδικό έργο που συνέθεσε, λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη ακουστική του Θεάτρου του Baureuth.
Εξέχουσα θέση στην όπερα έχουν δύο σύμβολα με χριστιανικό υπόβαθρο: το Δισκοπότηρο και η Λόγχη, με αναφορές στον Λυτρωτή, δίχως να κατονομάζεται ο Ιησούς. O τελευταίος ήπιε από το Δισκοπότηρο κατά τον Μυστικό Δείπνο. Αργότερα, ο Ιωσήφ εκ Αριμαθαίας συνέλεξε σε αυτό, το αίμα από την πληγή που προκάλεσε με τη Λόγχη στα πλευρά Του Θεανθρώπου ο Λογγίνος, για να διαπιστώσει τον θάνατό του. Ο Wagner – που παραλληλίζει την πληγή του Ιησού με την πληγή του Amfortas – έγραψε πως αυτά τα δύο σύμβολα είναι αλληλοσυμπληρούμενα.
Το λιμπρέτο έγραψε ο ίδιος o Wagner, με βάση διάφορες πηγές. Η σημαντικότερη από αυτές είναι το μεσαιωνικό ποίημα Parzifalτου Wolfram von Eschenbach. Πρωτύτερα ο Γερμανός συνθέτης είχε γράψει και το λιμπρέτο της όπερας Lohengrin με βάση το ίδιο έπος. Επίσης ο ίδιος ο Eschenbach λαμβάνει μέρος ως ερωτοτραγουδιστής στην όπερα Tannhäuser του Wagner. Ο συνθέτης βασίστηκε ελεύθερα στον Parzifal,τροποποιώντας και μετουσιώνοντας τα συμβάντα, με επιλογή σκηνών και περιορισμό του αριθμού των ηρώων. O Parzifal του Eschenbach – ένα από τα σημαντικότερα επικά ποιήματα της εποχής – είναι το παλαιότερο στη γερμανική γλώσσα που μνημονεύει το Graal. Σύμφωνα με τους θρύλους, το Graal είναι ένας μυστηριώδης δίσκος, κύπελο, λίθος ή άλλου είδους αντικείμενο με θαυματουργές δυνάμεις, που παρέχει ευτυχία, αιώνια νεότητα, η αστείρευτη ποσότητα νερού και τροφής. Στα λιμπρέτα των σκηνικών έργων Lohengrin και Parsifal,οι Ιππότες του Graal αντλούν υπεράνθρωπη δύναμη από αυτό.
Παραγωγή-Παρουσίαση: Θεόδωρος Λούστας
