[ τι μπλε ξοδεύεις για να μη σε βλέπουμε ] | 21.01.2025

---

Tο βαθύ μπλε Ultramarine ήρθε πέρα από τη θάλασσα – “ultra mare” στα Λατινικά- φτιαγμένο από την ημιπολύτιμη πέτρα lapis lazuli που εισήγαγαν από την Ασία και που κάποτε στοίχιζε περισσότερο και από τον χρυσό. Συνδέθηκε με την βασιλική καταγωγή, τη δύναμη και τη σοφία ενώ στην παλαιοχριστιανική παράδοση θεωρούνταν η πέτρα της Παναγίας

---

---

Στις αρχές του 20ου αιώνα ο Henri Matisse ανακάλυψε πως ένα τετραγωνικό εκατοστό από οποιοδήποτε μπλε, δεν είναι τόσο μπλε, όσο ένα τετραγωνικό μέτρο του ίδιου μπλε. Δηλαδή πως «η ποσότητα του χρώματος ήταν η ποιότητά του»˙ ένα γιγάντιο άλμα στην ιστορία της ζωγραφικής, και ένα πλήγμα στην δυαδική παράδοση της Δυτικής σκέψης (πνεύμα/ύλη, ιδέα/μορφή, σχέδιο/χρώμα).

Για τον Γάλλο ζωγράφο Yves Klein, το μπλε συμβόλιζε το άπειρο, το πνευματικό και το άυλο: «την πιο τέλεια έκφραση του χρώματος», «πέρα από τις διαστάσεις», «το χρώμα του ουρανού μετά από όλες τις καταιγίδες». Κάνοντας έργα μονοχρωματικά, εστίαζε στο απόλυτο συναίσθημα, σε μια καθηλωτική αισθητηριακή εμπειρία. Το 1960 μάλιστα πατεντάρισε και το χρώμα μπλε – το γνωστό πλέον ως International Klein Blue (IKB), ένα βαθύ ultramarine, μια συνθετική χρωστική με έντονη ματ επιφάνεια.

To χρώμα αυτό γίνεται το κέντρο της αλληλογραφίας δυο φίλων, ο εικαστικός John Christie και ο συγγραφέας John Berger συνεργάζονται εξ ’αποστάσεως σε ένα έργο: έναν διαλογισμό πάνω στην ουσία των χρωμάτων, που εκτείνεται στην ποίηση, την ιστορία της τέχνης και τη μνήμη. Η αλληλογραφία αυτή μεταδόθηκε αρχικά στο ραδιόφωνο, όπου μια επιλογή από αυτές τις επιστολές διαβάζεται από τους συγγραφείς τους, συνοδευόμενη από πρωτότυπη μουσική του Gavin Bryars: μουσική σε σκοτεινούς τόνους που υπογραμμίζει τα χρωματικά θέματα στα κείμενα, την υφή και την ατμόσφαιρά τους.

Αυτήν την εβδομάδα, με την φερόμενη μελαγχολική έναρξη της Blue Monday χθες, ο παρAξενος_ελκυστHς ακολουθεί την μπλε νότα, και τις αποχρώσεις της, στον τόπο όπου η ζωγραφική συναντά τη μουσική. Με τους ήχους των

• Joni Mitchell,
• Robert Starer,
• Roger & Brian Eno,
• Video Skin,
• Gavin Bryars,
• Charles Wilp/Yves Klein,
• Ryoji Ikeda,
• Mary Halvorson και
• Kevin Ayers.

---

Επιμέλεια-Παρουσίαση: Μαριλένα Μαραγκού
Επιμέλεια ήχου: Τάσος Μπακασιέτας

---

Εικόνα: Blue Nude, Henri Matisse 1952

---

Ο παρΑξενος_ελκυστΗς μεταδίδεται κάθε Μεσάνυχτα Δευτέρας προς Τρίτη και Τρίτης προς Τετάρτη, πάντα από το Τρίτο Πρόγραμμα

---