“παρΑξενος_ελκυστΗς” με την Μαριλένα Μαραγκού | 26.09.2024

---

[ μεταβάσεις_μέρος δ’ | zwischen: ανάμεσα στο πάντα και το ποτέ ]

---

«Tη νύχτα, καθώς το εκκρεμές της αγάπης αιωρείται / μεταξύ της αιωνιότητας και
του μηδενός / προσκρούει η λέξη σου στα φεγγάρια της καρδιάς.» – Paul Celan

---

Από λογοτεχνικές πηγές και υπαρξιακά φαινόμενα εμπνέεται το έργο της συνθέτριας Noriko Kawakami από την Ιαπωνία, που  διακρίνεται για την αναζήτηση της νοητικής διεργασίας. Στο “Zwischen Immer und Nie” (2010) – που σημαίνει ανάμεσα στο πάντα και στο ποτέ ή μεταξύ της αιωνιότητας και του μηδενός, όπως έχει μεταφραστεί ποιητικά – έχει ως αφετηρία το ποίημα αυτό του σπουδαίου μεταρομαντικού Γερμανόφωνου Ρουμάνου ποιητή. Ενός ποιητή με ερμητικά κλειστό ύφος, που «μας θυμίζει ότι σε έναν κόσμο που συνεχώς δοκιμάζεται, όλα τίθενται εκ νέου υπό ερώτηση από την ποίηση, όλα ρέπουν προς τη σιωπή, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, ώστε ο άνθρωπος βιώνει αυτή τη σιωπή διττά, όχι μονάχα ως θάνατο, αλλά και ως επιστροφή στον οίκο του, στη μήτρα της ύπαρξής του» (Α.Κερασνούδης).

«Ανάμεσα στην υποδήλωση και την παραγωγή λέξεων, τα ολισθήματα της φαντασίας πολλαπλασιάζονται», γράφει ο M.Foucault στο «Οι Λέξεις και τα Πράγματα». Ο στοχασμός δεν προστατεύεται από το λάθος. Το «λάθος» στην ομιλία, τα ολισθήματα του προφορικού λόγου, γίνονται συστατικά της ποιητικής δημιουργίας στο έργο “Zwischen” («ανάμεσα») του Γερμανού ηλεκτρονικού μουσικού Jan Jelinek. Περιλαμβάνει ηχητικά ποιήματα, ηχητικές κατασκευές «απροσεξίας» όπως τις χαρακτηρίζει, που προκύπτουν από κενά στη ροή του λόγου.

---

---

Μοιραία ένας ομιλητής, όση ευφράδεια και αν έχει, κάνει λάθη: προφέρει κάτι λάθος, κάνει διακοπές, σιωπές και ψεύτικες εκκινήσεις. Αυτό οδηγεί σε καθυστερήσεις, σε έναν γλωσσικό θόρυβο που ο Roland Barthes συγκρίνει με το χτύπημα ενός δυσλειτουργικού κινητήρα. Ο Jelinek παίρνει τις απαντήσεις σε συγκεκριμένες ερωτήσεις, από συνεντεύξεις δημοσίων προσώπων, εξάγει και συντάσσει τις παύσεις τους σε ένα ηχητικό κολλάζ, που στη συνέχεια ελέγχει ένα αρθρωτό συνθεσάιζερ μέσω του πλάτους και της συχνότητάς του. Οι ηλεκτρονικοί ήχοι που προκύπτουν επικαλύπτονται και αναμειγνύονται με τις μη αρθρωμένες λέξεις για να σχηματίσουν αντίστοιχες ηχητικές κατασκευές. Έτσι οι ομιλητές, ανακτούν την συγκρότησή τους – όχι μέσω του προφορικού λόγου, αλλά μέσω του ήχου. Το αποτέλεσμα είναι μια σειρά από ηχητικά κολλάζ της σιωπής: μιας σιωπής όμως απατηλής, αφού αυτό που σωπαίνει είναι μόνο το νόημα˙ ένας τρόπος ολοκληρωμένης απάντησης, σε ένα ερώτημα, που δεν τέθηκε ποτέ.

Απόψε ο ηχότοπος του παρΑξενου_ελκυστΗ, ολοκληρώνοντας έναν κύκλο μεταβατικής θεματικής, κινείται ανάμεσα στο πάντα και το ποτέ, το λάθος και το σωστό και τους ενδιάμεσους χώρους, της γλώσσας, και του ανθρώπινου λόγου.

Πλαισιωμένος από τους ήχους των The Cure, Tiny Leaves, Miharu Ogura, Anders Jormin, Laurie Spiegel και Anders Koppel trio.

---

Εικόνα: Pierre Soulages, 2020

Επιμέλεια-Παρουσίαση: Μαριλένα Μαραγκού
Επιμέλεια ήχου: Κώστας Κυριακάκης

---