[ Ρ.Μ.Ρίλκε_Εσωτερικός_Κήπος_β: Ελεγείες του Ντουίνο ] | Τρίτη 02 Δεκεμβρίου 2025

---

«Μόνο εντός μας μπορεί να συντελεστεί αυτή η εσώτατη και διαρκής μεταβολή του ορατού σε αόρατο (…) Είμαστε οι μέλισσες του αόρατου».

Ράινερ Μαρία Ρίλκε, Επιστολή προς τον Β.Χούλεβιτς

Ο εσωτερικός χώρος Weltinnenraum ως δομής αυτοσυγκρότησης αναδύεται στον Ρίλκε κυρίαρχα στις «Ελεγείες του Ντουίνο»˙ ίσως το πιο ώριμο έργο του, στο οποίο θα εστιάσουμε απόψε, με αφορμή τα 150 χρόνια από την γέννησή του. Διαβάζοντας αποσπάσματα από τη μετάφραση της Μαρίας Τοπάλη για τις εκδόσεις Πατάκη.

---

---

• «γιατί το ωραίο δεν είναι παρά του φριχτού απαρχή»

Στην 1η Ελεγεία βασίζεται ο Κύπριος συνθέτης Άντης Σκορδής για το έργο «β». Συνδυάζοντας σύγχρονη κλασική γραφή με ηλεκτρονικά στοιχεία, αξιοποιεί τα θεματικά στοιχεία που συναντάμε στις Ελεγείες – υπαρξιακή αναζήτηση, μεταμόρφωση, σχέση υποκειμένου και κόσμου – για να κατασκευάσει μια τελετουργία όπου υπογραμμίζονται οι έννοιες της ομορφιάς και του τρόμου.

• «ούτε η ανάσα της διαύγειας όταν, αργά, θα κοπάσει η θύελλα»

Από την Έβδομη Ελεγεία εμπνέεται ο Luigi Nono, συγκρατώντας τη φράση “Das atmende Klarsein”, σε μια σειρά από λαβυρινθώδη ηχητικά ποιήματα που αναδύονται από τη σιωπή, με τον Roberto Fabbriciani στο φλάουτο.

• «Γη, αγαπημένη εσύ
  …
  Πάντα στο μέρος σου ήταν το δίκιο κι ιερή σου επινόηση ο θάνατος, έμπιστος.»

Η 9η Ελεγεία του Rilke λειτουργεί ως κεντρικό σημείο αναφοράς στον δίσκο “Let This Darkness Be a Bell Tower” της συνθέτριας και πολυοργανίστας Rebekka Karijord: ένα έργο ύμνο στη φύση που βρίσκεται σε κρίση.

Αποσπάσματα από τις «Ελεγείες του Ντουίνο» χρησιμοποιούν οι Teo Dora An Drea στο “Tagtraum”, την ονειροπόληση, ανασυνθέτοντας θραύσματα στίχων σε έναν μικρόκοσμο που κινείται στο όριο του τραγουδιού: με επιμηκυμένες μελωδίες, αντικείμενα που ηχούν και σιωπή.

• «Είναι το μέσα σου που αδιάκοπα, θα ’λεγε κανείς, χαϊδεύει τον εαυτό του·
  χαϊδεύει τον εαυτό του εντός, φωτισμένο από το ίδιο του το είδωλο.»
  
  (Dirait-on, Morten Lauridsen/R.M.Rilke)

---

Επιμέλεια-Παρουσίαση: Μαριλένα Μαραγκού
Επιμέλεια ήχου: Τάσος Μπακασιέτας
Τρίτο Πρόγραμμα 90.9 & 95.6
Διαδικτυακή Ακρόαση: ERT εcho

---

Εικόνα:: Elia Kalogianni