György Kurtág (1926 – ) – Εκπομπή 4/5
Ο György Kurtág γεννήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου του 1926 στο Lugoj της Ρουμανίας στην Τρανσυλβανία από Ουγγροεβραίους γονείς. H γενέτειρά του ήταν μέρος της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας μέχρι που παραχωρήθηκε στη Ρουμανία το 1918. Στο σπίτι μιλούσε Ουγγρικά και στο σχολείο από τα 6 του Ρουμάνικα.
Η μητέρα του άρχισε να του μαθαίνει πιάνο όταν ήταν 5 ετών, κι ενώ στη συνέχεια το εγκατέλειψε για μερικά χρόνια, από το 1940 από τα 14 του, πήρε μαθήματα πιάνου από τη Magda Cardos και σπούδασε σύνθεση με τον Max Eisikovits στην Τιμισοάρα. Μετακόμισε στη Βουδαπέστη το 1946 και έγινε Ούγγρος πολίτης το 1948. Εκεί, ξεκίνησε τις σπουδές του στη Μουσική Ακαδημία Franz Liszt όπου γνώρισε και τη σύζυγό του την Márta Kinsker με την οποία παντρεύτηκε το 1947 και με την οποία έζησαν μαζί για 72 χρόνια μέχρι τον θάνατό της το 2019.
Σπούδασε σύνθεση με τους: Sándor Veress και Ferenc Farkas, μουσική δωματίου με τον Leó Weiner, θεωρητικά με τον Lajos Bárdos και πιάνο με τον Pál Kadosa.
Στις κατατακτήριες εξετάσεις στην Ακαδημία γνωρίστηκε με τον György Ligeti με τον όποιον έγιναν στενοί φίλοι και συνοδοιπόροι, με κοινά οράματα καλλιτεχνικά και κοινωνικά.
Ο Ligeti όπως και πολλοί άλλοι Ούγγροι καλλιτέχνες κάποια στιγμή εγκατέλειψε την Ουγγαρία.
Ο Kurtág με εξαίρεση την διετία 1957 – 1958 που έζησε στο Παρίσι όπου και σπούδασε με τους Olivier Messiaen και Darius Milhaud, δεν έφυγε από την χώρα, μέχρι την 10ετια του ‘90 που έζησε αρκετά χρόνια στο εξωτερικό (Βερολίνο, Βιέννη, Παρίσι, Μπορντό), για να επιστρέψει στην Βουδαπέστη το 2015 μόνιμα πια με την σύζυγό του.
Πάσχοντας από κατάθλιψη μετά την Ουγγρική επανάσταση του 1956 βοηθήθηκε ιδιαίτερα από την συμπατριώτισσά του Marianne Stein την οποίαν ανέφερε μάλιστα ως «ψυχολόγο τέχνης» ή «ψυχοθεραπεύτρια».
Ο Ligeti τον θεωρούσε πάντα καλό του φίλο, και τον μεγαλύτερο Ούγγρο συνθέτη που παρέμεινε στην πατρίδα τους.
Τα περισσότερα έργα του (πιανιστικά, συμφωνικά, μουσικής δωματίου, κοντσερτάντε και πιανιστικά έργα) ήταν μικρής διαρκείας ή σπονδυλωτά, αποτελούμενα από πολλές μικρές ενότητες, πράγμα που συχνά τον κάνει να συγκρίνεται με τον Antonio Webern.
Ανάμεσα στα έργα του, και η όπερα: Fin de partie, βασισμένη στο έργο Endgame του Samuel Beckett του 1957, που έκανε πρεμιέρα στη Σκάλα του Μιλάνου στις 15 Νοεμβρίου του 2018.
Το τελευταίο έργο του το συνέθεσε το 2023 στα 97 του χρόνια και ήταν αφιερωμένο στον καλό του φίλο τον Ligeti που είχε πεθάνει το 2006.
Ο τίτλος του: «Ο αιώνας του Ligeti – Περιπέτειες στο παρελθόν».
Στο αφιέρωμά μας θα ακούσουμε μερικά από τα σημαντικότερα έργα του σημαντικού αυτού Ούγγρου συνθέτη.
Καλή σας Ακρόαση!
Παραγωγή-Παρουσίαση: Σταμάτης Αθανάσουλας
