Μικρές Δεξαμενές Μελάνης
“27 Ιουνίου 1906, 2 μ.μ.”
2 γράμματα για ένα καβαφικό ποίημα
από την αλληλογραφία Τσίρκα- Σαββίδη
Τρίτη 12 Μαρτίου 2019
09:10- 10:10, ώρα βραδινή
27 Ιουνίου 1906, 2 μ.μ., η ημερομηνία αυτή σηματοδοτεί για τους Αιγυπτίους την ομαδική εκτέλεση αθώων ανθρώπων από τον Βρετανό κατακτητή της πατρίδας τους.
Ο Κ.Π.Καβάφης γράφει ένα ομότιτλο ποίημα για το γεγονός και στις 8.12.1962 ο Γ.Π.Σαββίδης στέλνει μια επιστολή στον φίλο του Στρατή Τσίρκα και του ανακοινώνει την ύπαρξη του έως τότε άγνωστου αυτού ποιήματος του Κ.Π.Καβάφη με τίτλο “27 Ιουνίου 1906, 2 μ.μ.” εμπνευσμένο από την απαγχόνηση ενός Άραβα.
Οι πρωταγωνιστές του αποψινού ραδιοφωνικού επιστολικού διαλόγου μας, ο Γ.Π.Σαββίδης και ο Στρατής Τσίρκας τεκμηριώνουν με τη συνεργασία τους γύρω από τη μελέτη της καβαφικής ποίησης και τα επιστολικά τεκμήρια τους τη δικαίωση του “παρακμιακού” Καβάφη όχι μόνον ως “κοινωνικού” ποιητή αλλά ως πολιτικά ευαίσθητου κριτικού της αποικιοκρατίας.
27 Ιουνίου 1906, 2 μ.μ.
Σαν τόφεραν οι Χριστιανοί να το κρεμάσουν
το δεκαεφτά χρονώ αθώο παιδί,
η μάνα του που στην κρεμάλα εκεί κοντά
σέρνονταν και χτυπιούνταν μες στα χώματα
κάτω απ’ τον μεσημεριανό, τον άγριο ήλιο,
πότε ούρλιαζε και κραύγαζε σα λύκος, σα θηρίο
και πότε εξαντλημένη η μάρτυσσα μοιρολογούσε
«Δεκαεφτά χρόνια μοναχά με τά ‘ζησες παιδί μου».
Κι όταν το ανεβάσαν την σκάλα της κρεμάλας,
κ’ επέρασάν το τό σχοινί και τό πνιξαν
το δεκαεφτά χρονώ αθώο παιδί,
κι ελεεινά κρεμνιούνταν στο κενόν,
με τους σπασμούς της μαύρης του αγωνίας
το εφηβικόν ωραία καμωμένον σώμα,
η μάνα η μάρτυσσα κυλιούντανε στα χώματα
και δεν μοιρολογούσε πια για χρόνια τώρα∙
«Δεκαεφτά μέρες μοναχά», μοιρολογούσε,
«δεκαεφτά μέρες μοναχά σε χάρηκα παιδί μου».
Ραδ/κή σύνθεση, αφήγηση: Αφροδίτη Κοσμά
Ηχητική επεξεργασία: Αλέξανδρος Κασσελάκης
Ο ποιητής Κώστας Καναβούρης διαβάζει την επιστολή του Στρατή Τσίρκα
και ο Άγης Γυφτόπουλος του Γ.Π.Σαββίδη.
*Το σήμα της εκπομπής είναι μουσική του Μάριου Στρόφαλη
“27 Ιουνίου 1906, 2 μ.μ.
2 γράμματα για ένα καβαφικό ποίημα
από την αλλ/φία Τσίρκα- Σαββίδη”
Εισαγωγή: Γιάννης Παπαθεοδώρου
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα, 2015