Μικρές Δεξαμενές Μελάνης
Κλαρίσε Λισπέκτορ
Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2020, ώρα 20:10- 21:05 1η εκπομπή
Η Βραζιλία γιορτάζει τα 100 χρόνια από τη γέννηση μιας μάγισσας της γραφής, της Κλαρίσε Λισπέκτορ!
Οι Μικρές Δεξαμενές Μελάνης αφιερώνουν 2 εκπομπές στη Βραζιλιάνα συγγραφέα που έγραψε για πλάσματα που ζουν απλές, καθημερινές ζωές, για τη χαρά και την οδύνη που αντλούν απ’ αυτές.
* Τρίτη 15 Δεκεμβρίου- Αγάπη
*Τρίτη 22 Δεκεμβρίου- Η ώρα του αστεριού
Επιμέλεια, αφήγηση: Αφροδίτη Κοσμά
Ηχητική επεξεργασία : Γιώργος Κωστόπουλος/ Αργύρης Παντελιάδης
*Το σήμα της εκπομπής είναι μουσική του Μάριου Στρόφαλη
* Γραφιστική επιμέλεια αφίσας: Γιώργος Αφεντάκης
«Γράφω για το ισχνό ελάχιστο πλουμίζοντάς το με πορφύρα, στολίδια και λάμψη. Έτσι γράφει κανείς; Όχι, δεν είναι συσσωρεύοντας μα ξεγυμνώνοντας. Τη γύμνια όμως τη φοβάμαι, γιατί είναι η τελευταία λέξη».
Κλαρίσε Λισπέκτορ
*Κλαρίσε Λισπέκτορ: “Οικογενειακοί Δεσμοί ” + “Η ώρα του αστεριού”
Μτφ. Μάριος Χατζηπροκοπίου
Εκδόσεις Αντίποδες
https://www.facebook.com/tritoprogramma
https://www.facebook.com/MikresDexamenesMelanis/
Η Ρωσοεβραία, Χάγια μπατ (κόρη) Πινχάς, το όνομα που χαράχτηκε στον τάφο της, γεννιέται στις 10 Δεκεμβρίου του 1920. Σε πολύ μικρή ηλικία εγκαταλείπει με την οικογένειά της τη γενέτειρά της Ουκρανία για την Βραζιλία. Τα μέλη της οικογένειας αλλάζουν τα ονόματά τους σε λατινογενή.
Η Κλαρίσε Λισπέκτορ εισάγεται στη Νομική Σχολή. Αρχίζει να δημοσιεύει άρθρα και λογοτεχνικά κείμενα, ενώ ταυτόχρονα εργάζεται ως δημοσιογράφος.
Παντρεύεται καθολικό, διπλωμάτη, με πολιτικό γάμο το 1943. Φεύγουν στο εξωτερικό για δεκαέξι χρόνια. Στα 40 της χωρίζει. Επιστρέφει στην Βραζιλία.
H Κλαρίσε Λισπέκτορ θεωρείται μία από τις κύριες εκπροσώπους του μοντερνισμού στη βραζιλιάνικη λογοτεχνία του 20ού αιώνα. Την ονόμασαν θηλυκό Κάφκα, θηλυκό Τζόις, συγγένισσα της Γουλφ και του Μπόρχες, μια ώριμη Ρεμπό, το “alter ego” του Προυστ, Κίρκεγκορ της λογοτεχνίας.
Τα βιβλία της διαβάζονται ως ένα διαρκές προσωπικό αρχείο-ημερολόγιο με κύριο χαρακτηριστικό τον εσωτερικό μονόλογο που λειτουργεί σαν υπόκωφος δυναμίτης, σαν ένα παραλήρημα που στροβιλίζεται στον χρόνο.
Η γραφή της έχει ένα στόχο: να πει όσο πιο απλά γίνεται μια ιστορία. Ιστορίες για «ασήμαντους» ανθρώπους που με τον τρόπο της Κλαρίσε αποπνέουν ακαταμάχητη γοητεία, για ανυπεράσπιστα πλάσματα που πασχίζουν να χωρέσουν την ύπαρξή τους σε μια εποχή κοινωνικής οδύνης.
Η «Σφίγγα του Ρίο ντε Ζανέιρο», έγραφε για όλους όσοι πασχίζουν να σώσουν κάτι από την ψυχή τους.
Γράφει για εκείνους με «το βλέμμα ανθρώπου με πληγωμένο φτερό», αναρωτιέται «πόσο ζυγίζει το φως» και παραδέχεται ότι «κανείς δεν μπορεί να μπει στην καρδιά κανενός».
«Είναι υποχρέωσή μου να μιλήσω για αυτή την κοπέλα ανάμεσα σε χιλιάδες σαν κι αυτή. Και καθήκον μου να αποκαλύψω τη ζωή της. Γιατί υπάρχει το δικαίωμα στην κραυγή».
«Όχι, δεν είναι εύκολο να γράφεις. Είναι σκληρό σαν να σπας βράχους. Αλλά πετάγονται σπίθες και σχίζες σαν ατσάλι που λαμποκοπά».
“Οι λέξεις είναι ήχοι μεταγγισμένοι από σκιές που διασταυρώνονται ανόμοιες, σταλακτίτες, δαντέλα, μετουσιωμένη μουσική εκκλησιαστικού οργάνου.»
Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία της:
Κοντά στην άγρια καρδιά, Οικογενειακοί δεσμοί, Η ώρα του αστεριού, Τα κατά Α.Γ. Πάθη.