Για τις βαθύτερες παθογένειες και τα ιστορικά δεδομένα που ακολουθούν το ελληνικό κράτος από καταβολής του και φτάνουν έως το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, μιλά στην εκπομπή GPS και τον Θάνο Σιαφάκα ο Γιώργος Παγουλάτος, Καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Γενικός Διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Όπως λέει, είμαστε μια χώρα με πολλές ασυνέχειες και πολλές αντιθέσεις. Το γεγονός ότι μπήκαμε στην ανάπτυξη και την εκβιομηχάνιση με έναν αιώνα καθυστέρησης, σημαίνει ότι έχουμε νησίδες υπανάπτυξης σε ένα Αρχιπέλαγος Ευρώπης ή νησίδες Ευρώπης σε ένα Αρχιπέλαγος Βαλκανίων. Αυτή είναι η διαρκής πάλη. Το βλέπει κανείς παντού. Εχεις υπηρεσίες που λειτουργούν υπό συνθήκες αξιοκρατίας, ποιότητας, ανθρώπους που διέπονται από επαγγελματισμό σε ό,τι κάνουν και έχεις και περιπτώσεις σαν αυτές που είδαμε με τις τραγικές επιπτώσεις που ακολούθησαν.
Αυτές οι ασυνέχειες είναι το μεγάλο πρόβλημα στις υποδομές μας γιατί εκεί δεν επιτρέπονται ελαττώματα αυτού του είδους και δυστυχώς έχουμε πάρα πολλά και στα πολύ μεγάλα προβλήματα είναι ότι είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων που λειτουργούν παράγοντας φαύλους κύκλους. Κάτι αντίστοιχο έχουμε κι εδώ.
Πάντα είχαμε δύο διαφορετικές Ελλάδες. Από τότε που ιδρύθηκε το ελληνικό κράτος υπήρχαν άνθρωποι που συνέδεαν τη μοίρα της Ελλάδας με την Ευρώπη, με τον Διαφωτισμό και υπήρχαν και οι εγχώριες δυνάμεις που ήθελαν να μπλοκάρουν οποιονδήποτε εκσυγχρονισμό, αυτοί που δολοφόνησαν τον Καποδίστρια και αυτό εξακολουθεί να υπάρχει.
Παρά το γεγονός ότι η χώρα έχει κάνει τεράστια άλματα, αυτά δεν έχουν παρασύρει συνολικά τις δομές της χώρας και τις υποδομές σε αντιλήψεις και συμπεριφορές.
Η μάχη κερδίζεται παρά χάνεται. Η Ελλάδα είναι μια πολύ διαφορετική χώρα απ ό,τι ήταν πριν την δεκαετία του ‘ 80, πριν μπούμε στην ΕΕ. Κάθε δεκαετία οι υποδομές μας προχωράνε. Και λαμβάνοντας υπ΄όψη τις πληγές της οικονομικης κρίσης είμαστε μια χώρα πολύ πιο προηγμένη και σε αντιλήψεις και σε πρακτικές απ ό,τι ήμασταν στο παρελθόν.
Αυτή η οργή που έχουμε και δίκαιη αγανάκτηση που έχουμε σήμερα, γιατί οι 20άρηδες που διαδήλωσαν έζησαν την οικονομική κρίση, την πανδημία και τώρα τη μια κρίση μετά την άλλη την ενεργειακή κρίση, τον πόλεμο με ό,τι συναισθηματικά μπορεί να σημαίνει αυτό γιατί στην στην περίπτωση των Τεμπών ό,τι μπορούσε να πάει λάθος, πήγε. Καταλαβαίνει κανείς ότι υπάρχει ένα υπόστρωμα οργής το οποίο δεν πρέπει να αφεθεί, να παραμείνει μια τυφλή, μηδενιστική οργή γιατί τότε θα κυνηγάμε την ουρά μας.
Η τραγωδία της χώρας είναι πως πολύ συχνά μετατρέψαμε τραγωδίες σε ευκαιρίες. Και βέβαια δεν πρέπει να χύνεται αίμα για να γίνεται κάτι καλό. Θα πρέπει από το συλλογικό τραύμα, τον θυμό να βγει κάτι θετικό. Να υπάρξει μια πραγματική, δημιουργική, μεταρρυθμιστική ώθηση. Να έχουμε επιτέλους σοβαρές, δημόσιες υποδομές μαζικής συγκοινωνίας όπως έχει κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Ο σιδηρόδρομος είναι το πιο προοδευτικό, δημοκρατικό και οικολογικό μέσο μετακίνησης.
Δεν φροντίσαμε τους σιδηροδρόμους διαχρονικά. Κανένα σύστημα υποδομών δεν μπορούσε να κρατήσει πολύ καιρό γιατί γινόταν συστηματική και οργανωμένη λεηλασία. Αυτά έχουν να κάνουν με βαθιές αντιλήψεις παραβατικότητας που διαχέεται στην κοινωνία και ίσως και ανοχής στην παραβατικότητα.