Σταύρος Ξαρχάκος
«Μάρκος, ο δάσκαλός μας» : Ένας δίσκος, μια εποχή, μια ιστορία
Κυκλοφορία: 1968
Τρίτη 5/11/24, 9 με 10 το βράδυ, στην εκπομπή του Γιώργου Τσάμπρα και στο Δεύτερο Πρόγραμμα 103.7.
Σήμερα, με τις τόσες επανεκτελέσεις και με την μελέτη πολλών νεώτερων γενεών πάνω στα ρεμπέτικα τραγούδια, ίσως δεν μπορούμε να καταλάβουμε πόσο καινούργια ήταν αυτά τα πράγματα καθώς τελειώνει η δεκαετία του ’60 – και πόσο λίγες γνώσεις υπήρχαν συστηματοποιημένες γύρω από το ρεμπέτικο. Μόλις λίγο πριν έχει γίνει ένας πρώτος μεγάλος δίσκος βινυλίου με σύγχρονες εκτελέσεις τραγουδιών του Μάρκου. Ο δίσκος «Μάρκος Βαμβακάρης 40 χρόνια». Δεν ξέρω αν εκείνη η πρώτη έκδοση επηρέασε την απόφαση γι’ αυτό το δίσκο… Έτσι κι αλλιώς, η εταιρία που τον κυκλοφορεί, είναι η ίδια που έχει φροντίσει για την πρώτη επιστροφή του στην δισκογραφία γύρω στο ’60, όταν ξανάπε τα τραγούδια του με σύγχρονο τρόπο ο Μπιθικώτσης και κάποιοι ακόμη. Και βεβαίως, ο Σταύρος Ξαρχάκος από το ξεκίνημά του, είχε δείξει την εκτίμησή του σ’ αυτό το υλικό… Μην ξεχνάμε ότι κάποια από τα πρώτα δικά του τραγούδια, τα ηχογράφησε με τον έτερο της ξακουστής Τετράδας του Πειραιά, με τον Στράτο Παγιουμτζή.
Στη σειρά που – όπως λέμε πάντα – ακούμε ολόκληρους δίσκους, σαν να βάζαμε στο πικ απ έναν παλιό δίσκο βινυλίου, θα ακούσουμε σήμερα το δίσκο του Σταύρου Ξαρχάκου «Μάρκος ο δάσκαλός μας». Μια πρώτη ματιά του Σταύρου Ξαρχάκου, λίγο πριν τελειώσει η δεκαετία του ’60, σε 12 τραγούδια του Μάρκου Βαμβακάρη. Τραγουδούν κι εδώ οι βασικοί τραγουδιστές του τότε – Μπιθικώτσης, Μοσχολιού, Κόκοτας – και μαζί ο Γιώργος Ζαμπέτας – σ έναν ξεχωριστό ρόλο που αναδεικνύει στην σατυρική πλευρά του Μάρκου – και η Γιώτα Λύδια – από την προηγούμενη γενιά λαϊκών τραγουδιστών, στην μοναδική της συνεργασία με τον Ξαρχάκο. Ακούμε τα τραγούδια και συνδυάζουμε την εποχή που γράφτηκαν, την εποχή των συγκεκριμένων ηχογραφήσεων και τα όσα ακολούθησαν. Πάντα με την πεποίθηση και με στόχο ότι «Πρέπει να ξέρεις μηχανή να κόψεις μαύρα μάτια».
ΥΓ : Η εκπομπή συμπληρώνεται με κάποιες νεότερες ματιές του Ξαρχάκου στο Μάρκο και στα τραγούδια του όπως έχουν καταγραφεί στην δισκογραφία. Στα χρόνια του ’90, θα ονομάσει «Τα κατά Μάρκον», τον κύκλο τραγουδιών με στίχους του Νίκου Γκάτσου και ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα που σχολιάζει «τα αδιαφανή κρύσταλλα της σύγχρονης αναλγησίας μας» αλλά και θα καταγράψει και μια άλλη ματιά σε τραγούδια του Μάρκου, με την ζωντανή ηχογράφηση της μουσικής παράστασης «Αμάν … αμήν».!