Τετάρτη 13 Ιουλίου, 9 με 10 το βράδυ, στο Δεύτερο Πρόγραμμα 103.7 και στην εκπομπή του Γιώργου Τσάμπρα.
Ακούγοντας σήμερα το πρωί ότι έφυγε από τη ζωή ο Χρήστος Ζώτος, ο νους μου πήγε και στα παιξίματά του αλλά και στα λόγια του. Στα σχόλια και στις αντιδράσεις του, ανάμεσα στο θυμό και τον σαρκασμό. Νευρικός και …δημιουργός ανεκδοτολογικών περιγραφών. Για το τραγούδι, για το λαούτο, για τους μουσικούς, για τη ζωή… Συζητώντας στο τηλέφωνο με τον Μάνο Αχαλινωτόπουλο, θυμηθήκαμε πολλά απ’ αυτά : «Πολύ θα το χαιρόταν πού τον μνημονεύσαμε …γελώντας» μού λέει κάποια στιγμή. Του ζήτησα να κάνουμε μια τέτοια συζήτηση στο ραδιόφωνο. Και διαβάζοντας κάποιες από τις αφηγήσεις του που είχα καταγράψει πριν χρόνια, σκέφτηκα ότι αξίζει να τις ακούσουν περισσότεροι και μάλιστα σήμερα:
Παράδειγμα :
« Τέλειος μουσικός δεν πρόκειται να υπάρξει ποτέ. Όλοι μας έχουμε λάθη και καλλίτερος είναι αυτός που κάνει τα λιγότερα λάθη. Αυτή είναι η μουσική… Όταν παίζουμε πενήντα νότες και οι τριάντα είναι … «πράσινες», άρα λοιπόν δεν παίζουμε. Τώρα, αν πετάμε και καμιά «πράσινη» μέσα, δικαιολογείται… Λόγω της κούρασης, επειδή έχουμε πολλά πράγματα στο μυαλό μας… Το λέω γιατί υπάρχουν παιδιά που λένε πολύ γρήγορα : «τελειώσαμε». Εγώ, λέω, ότι τώρα ξεκινάω. Δεν μπορώ να πω ότι έφτασα κάπου. Έχω χιλιάδες κομμάτια στο μυαλό μου απ’ όλα τα διαμερίσματα της Ελλάδας και παρ’ όλα αυτά ακούω Τούρκους και παίζουνε και θέλω να πάρω τα όργανά μου και να τα πετάξω κάτω απ’ το μπαλκόνι… Οι περισσότεροι αυτό που κάνουνε είναι να παίρνουν τα τραγούδια και …να τα φέρνουν στα μέτρα τους. Σού λέει : Κάνουμε «διασκευή». Πολύ εύκολο είναι να κάνουμε διασκευή. Το θέμα είναι ότι για να κάνουμε διασκευή, πρέπει να ξέρουμε το πρωτότυπο. Δεν μπορούμε να πούμε ότι όλοι οι παλιοί ήταν καλοί… Μπορώ να σου πω ότι ίσως παλιά, δεν υπήρχε η τέχνη που υπάρχει σήμερα… Αφού βλέπουμε ότι κάτι λείπει απ’ το κομμάτι, ναι να το διορθώσουμε. Όχι, να το χαλάσουμε όμως… Το θέμα είναι να το εμπλουτίσουμε, όχι να το κάνουμε …λιγότερο, βάζοντας ξένα στοιχεία. Όταν λέμε ότι αυτό είναι ποτήρι, μπορείς εσύ να λες ότι θα το χρησιμοποιήσεις για …κατσαρόλα; Όχι, ρε φίλε…»
Γεννήθηκε σ’ ένα χωριό της Αιτωλοακαρνανίας, 85 χιλιόμετρα από το Αγρίνιο. Την Καντήλα. Το 1937. Πρωτόπαιξε σε πανηγύρι, πριν τελειώσει το δημοτικό. Περιπλανήθηκε πολύ στην Ελλάδα, ως μουσικός. Εγκατέλειψε το πατάρι για 13 χρόνια για το χατίρι ενός …ρέστωραν στον Καναδά. Και επανήλθε, διεκδικώντας επιτυχώς τη θέση του, με το λαούτο στην Αθήνα πια, μετά το ’80. Κρατώντας, μελετώντας και παίζοντας το λαούτο του, γνώρισε την απόλυτη καταξίωση του συναφιού του και δίδαξε πολλούς από τη νεώτερη γενιά. Και μουσική και ήθος. Δεν ήθελε να αναφέρουμε τα ηχογραφημένα παιξίματά του : « Τίποτα. Κανένα. Την αλήθεια δε λέμε; Δεν είμαι ποτέ ευχαριστημένος. Λέω μπορούσε να ‘ναι καλλίτερα. Έχω άλλα στο μυαλό μου. Ψάχνω για εκείνα που δεν ψάχνει κανένας. Έχω στο μυαλό μου πράγματα τα οποία δεν μπορώ να τα εφαρμόσω. Δεν ξέρω γιατί…».
Παράλληλα, ακούμε κάποιες ηχογραφήσεις του αλλά και φωνές του δημοτικού τραγουδιού που μπλέκονταν στη ζωή και στις μνήμες του. Πάντα με την πεποίθηση και με στόχο ότι «Πρέπει να ξέρεις μηχανή να κόψεις μαύρα μάτια».
ΥΓ : Η φωτογραφίΑ από τις παρουσίες του Χρήστου Ζώτου, στις ηχογραφήσεις του «ΗΣΥΧΙΑ! ΓΡΑΦΟΥΜΕ…».